De politie in Kenia heeft na de verkiezingen van 27 december alle protestbijeenkomsten verboden. Het geweld dat uitbrak nadat president Mwai Kibaki tot winnaar werd uitgeroepen heeft tot dusver zeker 500 levens geëist. Eerdere pogingen van de oppositie om te betogen werden geblokkeerd door de politie, die daarbij traangas en waterkanonnen inzette en waarschuwingsschoten loste.„Kenianen hebben recht op een vreedzaam protest tegen deze grove schending van hun fundamentele rechten”, zei secretaris-generaal Anyang Nyongo van de Oranje Democratische Beweging, de belangrijkste oppositiepartij, gisteren. Hij kondigde demonstraties aan op meer dan twintig locaties. Hij riep tevens op tot het opleggen van sancties aan de regering.

De voorzitter van de Afrikaanse Unie, de Ghanese president John Kufuor, vertrok donderdag uit Nairobi, nadat hij er in twee dagen van onderhandelingen niet in was geslaagd Kibaki en oppositieleider Raila Odinga zelfs maar rond de tafel te krijgen.

De voormalige secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Kofi Annan, heeft de bemiddeling van hem overgenomen, maar hij wordt niet voor dinsdag in Kenia verwacht. Bij zijn vertrek zei Kufuor dat Kibaki en Odinga afzonderlijk van elkaar hebben beloofd het geweld te beëindigen en alles na te laten wat de crisis kan doen escaleren.

De Nederlandse minister voor Ontwikkelingssamenwerking, Koenders, ziet een rol voor de Europese Unie in het conflict in Kenia. De EU moet volgens hem een missie sturen. Dat zei de minister gisteren bij het in ontvangst nemen van een petitie bij Ukea, een vereniging van Kenianen in Nederland.

Koenders vindt dat de tijd echt gaat dringen nu bemiddelingspogingen tussen Kibaki en Odinga op niets zijn uitgelopen. Koenders ziet het liefst EU-buitenlandgezant Javier Solana afreizen naar Nairobi om vanuit Europa de druk op de ketel te houden. Hij heeft daarover gisteren contact gehad met EU-voorzitter Slovenië.

EU-buitenlandcoördinator Solana plant volgens zijn woordvoerster nog geen reis naar Kenia. Hij wil eerst de diplomatieke pogingen van Annan afwachten. Solana heeft de afgelopen tijd op de achtergrond wel veel (telefonische) contacten gehad met Afrikaanse leiders.

Ukea-voorzitter Willy Sagala had Koenders gevraagd druk te blijven uitoefenen op de partijen in Kenia om tot een oplossing te komen. Koenders zei zich heel grote zorgen te maken over de situatie in het Afrikaanse land. „Die is buitengewoon fragiel nu de onderhandelingen zijn mislukt.”

Koenders zou graag zien dat de partijen om de tafel blijven om tot overeenstemming te komen over de uitslag van de presidentsverkiezingen van 27 december. Odinga wil de overwinning van Kibaki niet erkennen omdat deze verkiezingsfraude zou hebben gepleegd.