Een provisorische brug over de gracht langs de Haagse Mauritskade -de oude voetgangersbrug houdt ergens boven het water plots op- geeft toegang tot het bouwterrein naast de Panorama Mesdag; voor wie bevoegd is althans. Schotten langs de gracht moeten het water buiten de bouwplaats houden. Voortdurend klinkt het geluid van boren en van hamerslagen.De hoek van de Mauritskade en de Zeestraat ondergaat een ware metamorfose. Na jarenlange leegstand wordt het voormalige PTT-gebouw omgetoverd in een hotel. Het naastgelegen zwembad is al tegen de vlakte en maakt plaats voor een tweelaagse parkeergarage.

En daar wringt de schoen. Het werk aan de parkeergarage veroorzaakt trillingen - veel meer trillingen dan voorzien, zegt directeur Marijnke de Jong van de naastgelegen Panorama Mesdag. Ze loopt naar buiten, waar de hekken tot op een meter van de muur van de Mesdag staan. „Het gebouw staat op zestien zuilen, en die zijn al veel meer verschoven dan de bedoeling was.”

Zichtbare schade is er nog nauwelijks: de verschuivingen zijn millimeterwerk, de Mesdag straalt als altijd. Het 120 meter lange en 14 meter hoge panoramische doek van het Scheveningen van 1881 geeft nog steeds zijn schatten prijs voor de bezoeker. Hendrik Willem Mesdag, een van de bekendste kunstenaars van de Haagse School, maakte het immense schilderij in de jaren tachtig van de negentiende eeuw, daarbij geholpen door onder anderen zijn vrouw, Sientje Mesdag-van Houten. Zij figureert op het doek, een kleine gestalte op het strand. Onder een parasol werkt ze aan een schilderij, waarvan het onderwerp ongetwijfeld een zeegezicht is.

Het monument oogstte door de jaren heen veel bewondering. „Nooit in mijn leven heb ik zoiets moois gezien”, zei kunstenaar Vincent van Gogh nadat hij zich aan het doek had vergaapt. „Panorama Mesdag heeft maar één gebrek en dat is dat het geen gebreken kent.”

Maar die gebreken kunnen wel rap ontstaan, vreest directeur De Jong. „Nu zie je nog niet meer schade dan wat afbrokkelingen langs het dak en wat scheurtjes. Maar wat hier eigenlijk gebeurt, is dat de dragende palen opzij worden getrokken. Het dak wordt daardoor langzaam uit elkaar getrokken. Dat kan een kettingreactie op gang brengen, met zelfs instorting als gevolg.”

Van dergelijke scenario’s wordt De Jong „heel zenuwachtig”, zegt ze in haar kantoor met uitzicht op de bouwput. „We zijn een ongesubsidieerd museum. Zonder bezoekers zijn we binnen de kortste keren failliet.”

Vorige maand spande De Jong een kort geding aan tegen de aannemer en de ontwikkelaar. Die rechtszaak verloor ze: de rechter vond niet dat de Mesdag aannemelijk heeft gemaakt dat de bouw stilgelegd dient te worden vanwege de opgelopen schade. Ook houdt de aannemer zich aan alle voorschriften; hij plaatste na gesprekken met De Jong en de gemeente monitoren in het museum die iedere millimeter verzakking registreren. Daarnaast droeg hij 40.000 euro bij aan tijdelijke maatregelen om het dak te ondersteunen.

Vandaag diende een tweede rechtszaak, ditmaal tegen de gemeente Den Haag. Die ziet de uitspraak in de zaak met vertrouwen tegemoet, zegt bestuursvoorlichter Geertje Janssen van verantwoordelijk wethouder Smit. „We hebben de bouwvergunning destijds verleend onder de strengste eisen, in samenspraak met Panorama Mesdag.” Bovendien heeft de gemeente daarnaast, „hoewel alles volgens de procedures is gegaan”, een second opinion aangevraagd. De uitslagen daarvan verwacht ze eind deze maand.

Tot die tijd kan de bouw gewoon doorgaan, zegt Janssen. „Zodra er ook maar iets van risico op schade optreedt, zal de gemeente de zaak stilleggen. Wij willen natuurlijk ook niet dat er iets met de Panorama Mesdag gebeurt. Maar op dit moment is er geen aanleiding om dat te denken.”

Directeur De Jong is het daar faliekant mee oneens. „Wij willen helderheid. Het is volstrekt niet duidelijk hoeveel het gebouw kan hebben. Geeft de gemeente die duidelijkheid niet, dan brengt ze dus een monument in gevaar. Weet je, we hebben hier eerder perikelen gehad. Sinds de bouw van de tramtunnel weten we dat de Haagse ondergrond tamelijk zacht is. En als ik lees over blunderputten in Rotterdam en theaterputten in Middelburg, krijg ik het Spaans benauwd.”