”Het geheim bij de oude watermolen”
Auteur: Gerry Velema
Uitgeverij: Callenbach, Kampen, 2002
ISBN 90 266 1128 5
Pagina’s: 120
Prijs: € 8,95. Gerry Velema is een auteur die graag actuele onderwerpen behandelt in haar jeugdboeken. Schreef ze al over ”loverboys” (”Dodelijk verliefd”), ADHD (”Applaus voor mijn broertje”), nu schrijft ze over een koeienziekte, waardoor alle dieren in een bepaald gebied afgemaakt moeten worden. Over dit laatste onderwerp zijn al meer jeugdboeken verschenen, omdat dit thema vorig jaar zo actueel was. Velema laat het dan ook niet bij dit ene thema.

Sarah en Onno zijn twee plattelandskinderen die dicht bij elkaar in de ”Eggingshoek” wonen. Ze trekken heel veel met elkaar op en hebben allebei hun hart verloren aan dieren, de verzorging ervan en het leven op de boerderij. Als ze op een dag alleen thuis zijn en merken dat een koe moet kalven, steken ze dan ook gelijk de handen uit de mouwen. Gelukkig komt Onno’s vader er toch nog bij en samen maken ze de geboorte van een gezond kalf mee.

Natuurlijk eist het schoolleven ook hun aandacht op en terwijl de buurman aan het gieren is, praten zij over hun eigen invulling van het schoolproject. Ze besluiten om het onderwerp ”Mercy Ships” te kiezen en gaan ijverig aan de slag. Lianne, een meisje dat bij hen op school gezeten heeft, vaart op dit moment met haar vader, die chirurg is, naar Sierra Leone in Afrika om daar mensen te kunnen opereren. Via e-mail communiceren ze met elkaar en vragen ze haar om inlichtingen. Onno is er druk mee.

Sarah heeft intussen haar handen vol aan de situatie thuis. Opa is al een poosje de oude niet meer. Sinds oma overleden is, is hij somberder geworden en zijn zijn buien er niet op vooruitgegaan. Sarah probeert te schipperen tussen haar opa en haar ouders, omdat hun relatie steeds moeizamer wordt. Haar moeder ergert zich er vooral aan dat alles zo langzaam gaat bij opa. „Het kost allemaal zeeën van tijd. Voor hij zich gewassen heeft, geschoren is en zich heeft aangekleed, gaan er uren voorbij.”

Intussen ontdekt Onno zwarte blaasjes op de uier van een bepaalde koe en na een bezoek van twee veeartsen en het trekken van bloedmonsters wordt hun vrees bewaarheid: enkele koeien zijn besmet met de koeienpestziekte. Ruimen wordt een feit in de hele Eggingshoek. Alle dieren zullen afgemaakt worden, ook opa’s konijnen en het nieuwste lievelingskalfje.

Het ruimen kost nogal wat tranen. Hechting speelt geen rol, want koste wat kost moet de ziekte geïsoleerd worden. Onno mag zelfs niet meer met Sarah in contact komen, maar dat verbod overtreden ze door geheime ontmoetingen te hebben in de oude watermolen. Als Onno onverwachts leven bespeurt op de berg met dode dieren, is de actie niet van de lucht. Onno en Sarah besluiten om het levende kalf onder te brengen in de geheime schuilplaats in de oude watermolen. En dan moet ook opa alle zeilen bijzetten om het kalfje te redden.

Gerry Velema is in staat om op een vlotte manier tieners bij bepaalde maatschappelijke problemen te betrekken. In dit geval is het niet alleen het thema ”veeziekte” en de talloze vragen die dit met zich meebrengt over ruimen en dergelijke, maar ook de problematiek van verschillende leeftijdsgroepen en de omgang tussen beide (ouderdom, rouw, verliefdheid, vriendschap, generatiekloof, verschillende interesses). Het contact tussen Sarah en haar opa is goed beschreven. Ik vind opa met zijn verdriet om het verlies van zijn vrouw en zijn stemmingswisselingen een geloofwaardig beschreven figuur. Daarnaast komt de lezer ook nog iets te weten over het werk van ”Mercy Ships”. Op ongeveer 120 bladzijden is dit wel oppassen geblazen. Ik zou dan liever een thema minder nemen, om de klip van oppervlakkige informatie te omzeilen.

Om de verschillende thema’s te begrijpen is de leeftijdsaanduiding van 10+ wel goed. Ik heb de omslag van ”Dodelijk verliefd” bewonderd, maar het verschil met ”Het geheim bij de oude watermolen” is wel erg groot. Die laatste omslag doet veel kinderlijker aan en volgens mij kan dat de verkoop aan de goede doelgroep flink in de weg staan.