Zijn analyse wordt bevestigd door cijfers die deze krant afgelopen donderdag publiceerde. De laatste jaren maakt een gestaag groeiend aantal leden vanuit de reformatorische kerken de overstap naar evangelische, baptisten- of pinkstergemeenten. Vanuit de Christelijke Gereformeerde Kerken sluit een op de vijf kerkverlaters zich bij zo’n gemeente aan. Het kerkshoppen blijkt bovendien eenrichtingsverkeer te zijn: het aantal leden dat zich vanuit evangelische kringen aansluit bij een reformatorische kerk is veel kleiner.Daarbij moet bedacht worden dat de genoemde cijfers nog maar een deel van de invloed van de evangelische groeperingen illustreren. Er is ook een groep die niet een rechtstreekse overstap maakt, maar zich via via in evangelische richting beweegt. Die is in de kerkelijke statistieken niet te herkennen. Daarnaast zijn er reformatorische christenen die wel beïnvloed worden door het evangelische gedachtegoed maar binnen de kerken blijven. Zulke interne verschuivingen hebben nog meer invloed dan kerkverlating.

Het zou onverstandig zijn als reformatorische kerken dit grensverkeer slechts met lede ogen aanzien. De redenen voor de overstap zijn op het eerste gezicht wel duidelijk. Leden krijgen moeite met het strakke karakter van de kerkdiensten. Ze ontwaren een tegenstelling tussen het warme en vrije klimaat in evangelische kringen en de kilte en de tradities in hun eigen kerk. Daarbij ontdekken ze dat evangelischen heel serieuze, overtuigde christenen zijn terwijl leden uit hun eigen kerk door de mand vallen als materialistische schijngelovigen.

De werkelijke oorzaak ligt echter een spa dieper. De nadruk op het ”kiezen voor Jezus” sluit goed aan bij de moderne trend van individualisering en keuzevrijheid van de mens. De voedingsbodem daarvoor dateert al van eeuwen her. Het willen meewerken aan eigen zaligheid streelt het ik, terwijl de gedachte aan een God Die verkiest een doorn in het oog is.

Wat te doen? Laten de kerken ervoor waken geen duimbreed te wijken waar het gaat om de boodschap dat het heil slechts verkregen wordt uit vrije genade van een soeverein God, Die niet vrienden maar vijanden verzoent. Maar laten dezelfde kerken er zich ook voor hoeden om onnodig struikelblokken op te werpen. Dat is mogelijk door de belijdenisgeschriften, met name de Dordtse Leerregels, goed uit te leggen. Die spreken helder over de waarde van het offer van Christus en de bediening van het Evangelie. Ook moet de vinger gelegd worden bij de heersende dubbele moraal. Daarbij past zeker de waarschuwing dat de evangelische beweging eerder valstrik dan vangnet is.