Een enorme hoop brokstukken is wat rest van de getroffen school aan de Paterijstraat in Elburg, aan de rand van weilanden, nabij het centrum van het pittoreske stadje. Verwrongen stukken staal steken uit boven brokken steen. Diskettes, schriften en computers slingeren rond. ”Meest gerenommeerde schoolfotograaf van Nederland” staat er op een dvd te midden van de troosteloze puinhopen. Verderop liggen verbrande naaimachines. „Er is niks meer”, verzucht directeur H. Giesen, lopend tussen de puinhopen.Rond kwart over twee op nieuwjaarsmorgen werd de schooldirecteur, woonachtig in Zwolle, gebeld door een jonge collega. Die was ooggetuige van de brand op de Elburgse school. „Ze was flink overstuur en deed per telefoon verslag: „Ik zie nu een vuurbal uit de school schieten.””

Samen met een andere leidinggevende spoedde Giesen zich per auto naar de rampplek. Dat viel niet mee, vanwege de zeer dichte mist. „We reden stapvoets en hadden niet meer dan 10 meter zicht. De auto van mijn collega liep nog schade op, doordat hij op vuurwerk botste dat op de weg stond.”

Eenmaal in Elburg trof Giesen een oploop bij zijn school. Tientallen brandweerlieden probeerden de brand te bestrijden. Door de dichte mist was het vuur niet helder zichtbaar. „Dat was een vreemde gewaarwording. Ik zag niet echt vlammen, maar wel een gloed. Net alsof er verderop een heldere lamp stond te branden.” Aanvankelijk dacht Giesen dat de schade beperkt bleef tot roet- en wateroverlast, maar zijn hoop werd al gauw de grond ingeboord. „De brandweer vertelde me dat ze het vuur gecontroleerd zouden laten uitbranden.”

De brand op de Elburgse openbare school, die bijna 200 jaar bestaat, hakt er flink in. Een van de frustrerendste gevolgen is voor Giesen dat het (papieren) archief over de geschiedenis van de school in vlammen opging. „Onze school, die voorheen de Van Kinsbergenschool heette, is een van de oudste scholen van Nederland. Oude krantenknipsels zijn er nu allemaal niet meer.”

Pijnlijk is ook dat veel digitale gegevens verloren zijn gegaan, omdat ook de back-up daarvan is verbrand. „Lesprogramma’s, brieven aan ouders, dossiers over leerlingen, het is allemaal weg en we kunnen het niet meer terugkrijgen.” Alleen het e-mailverkeer is bewaard gebleven, omdat die gegevens op een server bij de moederschool in Zwolle zijn opgeslagen.

Ook betreurt de directeur de vernietiging van door hemzelf gemaakt lesmateriaal dat hij voorheen als docent techniek gebruikte. „Ik had bijvoorbeeld een document dat leerlingen gebruikten om een knipperlicht in een triplexfiguur te maken. Het is allemaal verbrand.”

Giesen wijst op de brokstukken. „Van het technieklokaal is niets meer over. Een oude drukpers is verbrand. Dat zullen ook de oud-collega’s heel spijtig vinden.”

Een deel van de burgerij gaat tijdens de jaarwisseling door het lint. Auto’s gaan in vlammen op, agressievelingen belagen hulpverleners, vandalen slopen andermans eigendommen. De miljoenenschade is fors hoger dan vorig jaar. Het vermoeden bestaat dat de brand bij de school in Elburg is aangestoken. „Er is iets mis in de maatschappij”, reageert Giesen. „Het ligt voor de hand dat mensen op oudejaarsavond een glaasje extra drinken en wat vrolijker zijn. Maar dat betekent nog niet dat je andermans spullen dan moet vernielen. Dat moeten we niet tolereren. In gezinsverband zal jongeren en jongvolwassenen meer verantwoordelijkheidsgevoel moeten worden bijgebracht.”

De schooldirecteur houdt er rekening mee dat onverlaten tijdens de jaarwisseling bewust op strooptocht gaan en gebouwen en andere objecten in brand steken. „Via internet zou men elkaar kunnen ophitsen. Jongeren willen kennelijk punten scoren.”

Vandalen beseffen niet wat ze anderen aandoen, zegt Giesen. Hij wijst naar een groene prullenbak. „Alleen al de vervanging van zo’n bak kost 250 euro.”