Nieuwjaarsdag gold nog als overgangsdag. Sinds woensdag mag er in openbare plaatsen geen sigaret meer opgestoken worden.‘Je moet op je hoede zijn. Vanochtend hadden we er eentje aan de bar’, zegt Maria Boyer, houdster van een Bar–Tabac bij de Champs–l_ysées. ‘Ik vraag de mensen om rekening te houden met de boetes.’ Rokers worden beboet voor binnen opsteken met 63 euro, terwijl eigenaars 135 euro boete krijgen als ze niet optreden tegen rokers in hun uitgaansgelegenheid.

Ongeveer een kwart van de 60 miljoen inwoners van Frankrijk rookt. Roken is nu overal verboden, behalve op straat en in huis. Dit is de laatste maatregel in een gestage uitbanning die 15 jaar geleden begon met fikse verhogingen van sigarettenprijzen en het vereisen van nietrookzones – de eerste wetgeving die cafés betrof.

Vorig jaar werd het verbod ingevoerd op alle werkplaatsen, scholen, vliegvelden, treinstations, ziekenhuizen en andere publieke gebouwen die dicht en overdekt zijn. Restaurants en andere ’plaatsen van samenkomst’ kregen nog 11 maanden uitstel. Roken mag daar nu alleen nog in afgeschermde ruimtes, die duur zijn om te installeren.

De Fransen hebben zich geleidelijk aan van de gewoonte weten af te wenden. Zo werd de rijke, donkere tabak van Gauloises of Gitanes langzaamaan vervangen door ’Light’–sigaretten.

Toch bleef het rokerige café voortbestaan, zo typerend voor het Parijs van voorbije jaren, met een smaak van rebellie, intellectuele pretenties en ’joie de vivre’ – tot aan woensdag.

Caféhoudster Boyer maakt zich zorgen over het voortbestaan van haar café, vanwege de voorspelde daling van tabaksverkoop en de boetes als ze overtreders niet aanpakt. ‘Dit gaan we in de portemonnee voelen. En mensen gaan hun baan verliezen.’