Een man en een vrouw rijden op de A28 richting Zwolle. De auto rechts naast het tweetal geeft richting aan en komt direct opzij. De geschrokken bestuurder van de eerste auto moet hard remmen en knippert met zijn groot licht naar de asociale chauffeur. De wegpiraat toont onder het rijden een politielegitimatiebewijs.Twee dagen later wordt de man gebeld door de asociale chauffeur, een agent in opleiding. De leerling-agent vertelt uitgebreid wat hij van het rijgedrag van de man vindt. Er blijkt een bekeuring te zijn uitgeschreven. De man en de vrouw dienen een klacht in. De leerling wordt op z’n gedrag aangesproken. De bekeuring verdwijnt in de prullenbak.

Niet gegrond was de klacht van iemand die een agent ongevraagd zoende en daarvoor werd ingerekend. „De politie mag duidelijk maken dat zij hiervan niet is gediend en mag zelfs de zoener aanhouden”, aldus het jaarverslag van Amsterdam-Amstelland.

De voorbeelden zijn slechts 2 van de 6915 klachten die in 2006 werden ingediend bij de politie.

Volgens woordvoerder F. M. Zuiderhoek van het Korps landelijke politiediensten (KLPD) heeft klachtbehandeling nut. „Bij elke klacht is er aandacht voor het leermoment. Ook het soort leermoment -voor de individuele agent, voor de eenheid, de dienst of het korps- wordt aangeduid. Verder moet worden aangegeven wat er met het leermoment is gedaan. Dan gaat het bijvoorbeeld over een coachingsgesprek met betrokken agent of over de wijziging van procedures. Op deze manier worden alle betrokkenen gedwongen na te denken over de leermomenten.”

In de regio Amsterdam-Amstelland is om die reden een procedure voor het arrestatieteam gewijzigd. Politieambtenaren in burger zijn verplicht zich te legitimeren, agenten in uniform moeten dat op verzoek doen. De uitrusting van een arrestatieteam houdt echter het midden tussen die van een overvaller en een commando. Volgens de klachtencommissie heeft daarom de sectiecommandant van het arrestatieteam de verplichting zich bij de eerste gelegenheid aan de aangehouden personen te legitimeren.

J. Egas, woordvoeder van de Raad van Hoofdcommissarissen, beaamt de waarde van ingediende klachten. „ Zinloze klachten bestaan niet. Een klacht bevat vrijwel altijd waardevolle informatie waarmee we verder kunnen. Soms richt deze inhoud zich op het gedrag van een individuele collega. Die kan er dan van leren. Het komt ook voor dat er nuttige suggesties voor een werkwijze of aanpak uit klachten voortkomen.”

Niet alle klachten worden terecht bevonden. De klacht van een fietser die schrok toen de deur van een politieauto werd geopend op het moment dat hij langsfietste, was onterecht, zo oordeelde de klachtencommissie. Van onbehoorlijk politieoptreden was geen sprake.

Hoeveel van de ingediende klachten terecht zijn, valt uit de jaarverslagen niet op te maken. De korpsen registreren de klachten vrijwel allemaal op een verschillende manier. De regiopolitie Rotterdam-Rijnmond heeft zelfs verzuimd het wettelijk verplichte jaarverslag op te stellen.

De Inspectie Openbare Orde en Veiligheid van het ministerie van Binnenlandse Zaken adviseerde in een recent verschenen rapport meer eenheid in de verslagen aan te brengen. Verder bepleit de inspectie een landelijke klachtenregeling.