„Calvinisten zijn maatschappelijk de klokkenluiders”
ZEVENAAR - „Heb geen grote ambities om met geloof de wereld te veranderen, maar blijf wel je ding in de wereld doen en laat de rest aan God over.” Zaterdag sloot dr. J. van Eck het inhoudelijke deel van de CSFR-winterconferentie in Zevenaar af door het thema spiritualiteit handen en voeten te geven.
Dr. Van Eck benadrukt dat christenen niet altijd in een christelijke kring hoeven te blijven. „Je moet alleen durven staan. De calvinist weet zich alleen aan God verantwoording verschuldigd. Calvinisten zijn maatschappelijk vaak de klokkenluiders.”Daarbij hoort dus geen kritiekloze loyaliteit aan de overheid, aldus de legerpredikant. „Om eens een paar niet-refovoorbeelden te noemen: in de jaren tachtig werden kruisraketten geplaatst in Nederland. Kerken protesteerden. In het buitenland werd dat schamper de ”Hollandse ziekte” genoemd. Christenen hebben verder uitgeprocedeerde asielzoekers geholpen. Het theocratisch idee van Calvijn kan dus leiden tot burgerlijke ongehoorzaamheid. Laat dat maar zo zijn.”
Groet iedereen
Dr. Van Eck hield zijn lezing voor ruim 200 CSFR-studenten. De leidraad om spiritualiteit te praktiseren vond hij in de Bergrede. „Geef eens iets meer dan je wilt geven. In Jezus’ Naam. En denk aan kleine dingen. Groet iedereen. Dan ben je heilig zoals God heilig is, Die de zon laat opgaan over bozen en goeden. Betoon respect, maar dwing ook respect af als God geen recht gedaan wordt.”
Een voorbeeld van respect haalt de legerpredikant uit zijn eigen loopbaan aan: „In de jaren tachtig werd de Dienst Geestelijke Verzorging niet altijd hoog aangeslagen. Toen ik daarom een keer werd geschoffeerd, heb ik publiek excuses geëist. Dat dwong respect af. En het werkte.”
Kritisch afstandnemen en bezinning op het standpunt dat men inneemt komt, ook onder christelijke politici, onder druk te staan, zo concretiseert dr. Van Eck het thema spiritualiteit. „In de politiek zegt men hijgerig allemaal dingen, vooral uit electorale overwegingen. Wat dat betreft doet Pechtold, die het met argumenten tegen de PVV durft op te nemen, het heel goed.”
Niet-christenen weten vaak heel goed of christenen het geloof praktiseren, vindt de predikant. „De notaris weet vaak beter dan de dominee of het geloof gestalte krijgt. Denk aan de onchristelijke ruzies bij de verdeling van een erfenis. Daarvoor ben ik gevoelig geworden, ook als het kleine dingen betreft. Declareer ik alles wat ik kan declareren in mijn beroep? Ga ik voor 5 euro, voor winst, of voor eerlijkheid?”
Iets geparfumeerds
Overigens gebruikt dr. Van Eck het woord spiritualiteit niet graag. „Het heeft iets geparfumeerds, iets voor heilige mensen.” Hij vervangt het liever door geloof en goede werken.
De predikant waarschuwt voor eenzijdige concentratie op het innerlijk geloof. „De Vroege Kerk haalde de begrippen geloof en werken nog niet uit elkaar. En daar moeten we naar terug. Het leven in Christus moet je kunnen illustreren met je eigen leven. Wordt dat veronachtzaamd, dan verliezen we zowel eigen zekerheid als de uitstraling naar anderen.”
Dr. Van Eck blijft graag legerpredikant. „Als ongetrouwd man werd mij regelmatig door mijn rooms-katholieke vrienden gevraagd om priester te worden. „Je zou de ideale celibatair zijn”, zeiden ze. Maar ik kan er zelf niets mee. Ik blijf liever op mijn post in de wereld.”