Overblijfselen hoofdtempel Bataven onder kerk in Elst
De resten van de Gallo-Romeinse tempel die deze zomer onder de Nederlandse hervormde kerk in het Gelderse Elst zijn gevonden, vormen een archeologisch monument van internationale betekenis. Het heiligdom is waarschijnlijk een van hoofdtempels van de Bataven geweest.
Dat stellen onderzoekers van de Vrije Universiteit in Amsterdam, die in opdracht van de gemeente Overbetuwe, waar Elst bij hoort, en de provincie Gelderland een verkennend onderzoek hebben gedaan naar de waarde van de opgraving in Elst. Op de plaats van de opgraving moet een nieuwbouwwijk verrijzen.
Volgens de onderzoekers behoort de tempel tot de grootste tot nu toe bekende Gallo-Romeinse tempels ten noorden van de Alpen. Het bouwwerk is waarschijnlijk opgericht om uiting te geven aan de herstelde vertrouwensband tussen de Romeinen en de Bataven na de Bataafse opstand in 70 na Christus. De wetenschappers van de VU willen in de zomer van 2003 nader onderzoeken hoe groot het complex precies is geweest.
De Gallo-Romeinse tempel staat boven op een tempel van oudere datum. De resten zijn gevonden onder het schip van de kerk. Archeologisch onderzoek in 1947 wees al uit dat er oude funderingen onder de kerk lagen, maar nooit eerder is vastgesteld hoe waardevol de resten zijn. In de afgelopen decennia is bijvoorbeeld een sloot dwars door de fundering van de Gallo-Romeinse tempel gegraven.
Kort na de vondst in juli van dit jaar hebben politici en cultuurliefhebbers de gemeente Elst gevraagd om de tempelresten blijvend te behouden, maar dat verzoek is afgewezen. Restauratie en behoud van de funderingen zou vrijwel onbetaalbaar zijn, aldus de gemeente, en bovendien is de grond al verkocht aan projectontwikkelaars voor de bouw van nieuwe woningen.
De gemeente wil de opgraving na onderzoek gewoon weer onder de grond laten verdwijnen. Dat gebeurt in die omgeving veel vaker, omdat overal Romeinse resten te vinden zijn. Archeologen pleiten voor een erfgoedontwikkelingsplan, temeer daar in de omgeving van de tempelcomplex nog meer resten in de bodem liggen. Volgens de wetenschappers heeft het eerste onderzoek de vondst in een „concreet andere historische context” geplaatst. Gemeente en VU geven morgen een toelichting op de eerste onderzoeksresultaten.