Amerikaanse kiezer krijgt korte kerstpauze
NEW YORK - „Uit onderzoek is gebleken dat bij de laatste verkiezingen ruim 40 procent van de kiezers pas in de week voor de stemming tot een besluit kwam. Als dat nu ook zo is, komt dat ongelukkig uit. Want Kerst en de jaarwisseling vallen precies in die beslissende dagen, voordat de eerste kiezers zich op 3 januari uitspreken in Iowa. Je moet rond de feestdagen dus campagne blijven voeren. Maar hoe doe je dat met zulke dagen? Dat is een moeilijke vraag”, meent David Axelrod, politiek adviseur van de Democratische presidentskandidaat Barack Obama.
Eén ding staat in ieder geval vast. Tijdens Kerst zullen kiezers niet gebeld worden en er komt niemand langs de deur om hen aan te sporen op een bepaalde kandidaat te stemmen. Maar de mediacampagnes in de vorm van radio- en tv-advertenties draaien gewoon door, zij het niet te negatief. „Weinig mensen zullen het waarderen als politieke kandidaten elkaar onderuithalen tijdens feestdagen waarop de mensheid broederschap en solidariteit preekt”, zegt Thomas Mann, politiek analist van het Brookings Research Instituut in Washington.Op kerstavond en eerste kerstdag liggen de campagnes dus stil, maar daarna barst de activiteit weer los, want tweede kerstdag wordt in Amerika niet gevierd. Sommige kandidaten gaan voor de Kerst naar huis, maar de Democratische kandidaten Christopher Dodd en Joseph Biden blijven met hun gezinnen in Iowa, waar zij in de hoofdstad Des Moines appartementen hebben gehuurd. „Campagnetechnisch gesproken moet je natuurlijk voorzichtig opereren tijdens deze dagen, maar ik wil geen kostbare tijd verliezen met reizen. Daarom blijf ik met m’n gezin in Iowa tot de eerste selectie daar op 3 januari begint”, aldus Dodd.
De senator benadrukt daarbij een aspect van Amerikaanse verkiezingscampagnes waar Europese waarnemers soms aan moeten wennen. Namelijk de rol die de vrouwen en kinderen van de kandidaten spelen in zulke politieke campagnes. Of misschien beter gezegd partners en kinderen, want in het geval van Hillary Clinton is het oud-president Bill Clinton en hun dochter Chelsea die de laatste weken in toenemende mate komen opdraven in de hoop de opkomende concurrentie van Barack Obama een halt toe te roepen.
De Republikein Rudolph Giuliani kan overigens alleen rekenen op de steun van zijn -derde- vrouw Judith. De oud-burgemeester van New York heeft twee kinderen uit zijn tweede huwelijk met actrice Donna Hanover. Maar die kinderen hebben hun vader min of meer de rug toegekeerd, vanwege de nogal tumultueuze en openbare scheiding van hun moeder enkele jaren geleden. Dochter Caroline heeft zelfs laten weten dat zij niet van plan is om op haar vader te stemmen. Ze loopt over naar de andere partij, want zij heeft haar voorkeur uitgesproken voor de Democratische kandidaat Obama.
Is het ingewikkeld om een zo normaal mogelijk gezinsleven te leiden en tegelijkertijd je man te steunen in z’n campagne? „Ja dat is ingewikkeld. Wij hebben twee kleine kinderen van één en vier jaar die ik niet gedurende de hele campagne aan anderen wil overlaten. Daarom lukt het mij niet altijd om mijn man te vergezellen”, zegt Jeri Thompson, de vrouw van acteur en voormalig Republikeins senator Fred Thompson.
„Ik heb grotere kinderen; dat is dus iets makkelijker. Maar ik moet wel de nodige aandacht besteden aan mijn advocatenpraktijk en mijn werk voor het universiteitsziekenhuis van Chicago. Ik moet dus af en toe verstek laten gaan”, vertelt Michelle Obama.
Waarom zijn politieke campagnes in Amerika ondenkbaar zonder de vrouwen en kinderen van de kandidaten? „Dat wordt vaak verklaard met het argument dat gezinnen de meer menselijke kant van de kandidaten benadrukken. Kandidaten die in hun campagnes vaak zo strikt en humorloos overkomen. Maar je ziet dit aspect ook wel elders in het openbare leven hier”, meent hoogleraar sociologie Steve Epstein van de Universiteit van Californië in San Diego (Californië).
„Bij grote processen bijvoorbeeld worden gangsters of malverserende bedrijfsleiders tijdens hun processen vaak begeleid door familieleden. Het zal hun steun geven, maar -ik geef het toe- dat zie je in Europa veel minder. Het hoort gewoon bij onze maatschappelijke cultuur en verkiezingscampagnes maken daarvan nu eenmaal een even belangrijk als luidruchtig deel uit”, aldus de wetenschapper.