De Tweede Kamerfractie van de PvdA mag tegenwoordig niet eens meer haar eigen voorzitter kiezen. Daarover wordt straks beslist door alle partijleden. Dit als uiting van de nieuwe koers die de partij na 15 mei is ingeslagen. Nu de PvdA niet in het kabinet zit, geldt de voorzitter van de Tweede Kamerfractie als politiek leider van de partij.De keuze van die man is een zaak waarvan men inderdaad kan stellen dat ze niet alleen de fractie, maar heel de partij aangaat. Melkert, de beoogde opvolger van premier Kok, is na de dramatische verkiezingsnederlaag door de achterdeur afgevoerd. Oud kamervoorzitter Van Nieuwenhoven is slechts waarnemend fractievoorzitter. Zij heeft zich uiteindelijk niet kandidaat gesteld in de strijd om het leiderschap van de PvdA.

Wie zich al in een vroeg stadium aangemeld heeft, is de oud staatssecretaris van Financiën, Wouter Bos. Met zijn 39 levensjaren kan hij met enige fantasie tot de jongeren gerekend worden. Na een carrière bij Shell koos hij vier jaar geleden voor de politiek en liet hij zich in de Tweede Kamer kiezen.

Voor de huidige socialisten is die relatie met het grootkapitaal geen punt meer. Colijn werd zijn leven lang door zijn socialistische tegenstanders nagedragen dat hij een olielucht om zich heen had. Maar ook wat dat betreft zijn de tijden veranderd. Duidelijk is wel dat Bos niet tot de linkervleugel van zijn partij gerekend moet worden.

Wie daar wel toe gerekend wordt, maar zich tot op heden niet kandidaat gesteld heeft, is de vroegere Haagse wethouder Duivesteijn. Vandaag valt wat hem betreft de beslissing. Met Duivesteijn erbij zou de strijd om het politiek leiderschap van de PvdA meer politieke dimensies krijgen.

Anders wordt het een strijd tussen oud staatssecretaris Bos en oud minister De Vries. Die verschillen bijna een generatie, maar daarmee is het haast wel gezegd. Zowel Bos als De Vries maakte deel uit van het laatste paarse kabinet.

Uiteraard zijn ze beiden groot voorstander van politieke vernieuwing. Dat hoort er nu eenmaal bij. De paarse coalitie, waardoor de PvdA voortdurend compromissen moest sluiten met haar aartsvijand de VVD, zullen ze nu beslist niet meer verdedigen.

Zeker wanneer Duivesteijn niet meedoet, hebben de PvdA leden in november niet zo heel veel te kiezen. De Vries heeft zich eigenlijk kandidaat gesteld omdat het te gek zou zijn wanneer de partijleden straks maar uit één kandidaat konden kiezen. Dat zou het experiment van een direct gekozen politiek leider helemaal tot een mislukking maken.

Dramatischer dan de strijd om het leiderschap van de PvdA verloopt tot dusver de gang van zaken bij de LPF. Ook daar krijgt men niet zozeer de indruk dat de politieke koers van de partij in het geding is. Veeleer is er sprake van een machtsstrijd tussen amateur politici die bij gebrek aan gewicht omhooggevallen zijn.

Omdat het hier gaat om een belangrijke regeringspartij, zijn de politieke consequenties er niet minder om. Wanneer de LPF fractie in stukken en brokken uiteenvalt, komt het voortbestaan van het kabinet Balkenende in het geding. Hopelijk is men zich bij de LPF van die verantwoordelijkheid bewust.