Het is voor de derde keer binnen nog geen drie jaar dat de Kirgiezen naar de stembus gaan. De laatste parlementsverkiezingen dateren van februari en maart 2005. Als gevolg van gesjoemel met de stemmen kwam de partij van toenmalig president Askar Akajev als winnaar uit de bus. Het gevolg waren grootschalige rellen in de hoofdstad Bisjkek. Tijdens deze zogenaamde Tulpenrevolutie zag Akajev zich gedwongen de wijk te nemen naar Moskou, waarna oppositieleider Koermanbek Bakijev bij de presidentsverkiezingen van juli 2005 als diens opvolger werd aangewezen.Een van de voornaamste eisen van de oppositie tijdens de Tulpenrevolutie was de invoering van een nieuwe grondwet. Die moest een einde maken aan de ongelimiteerde rechten van het staatshoofd. Eenmaal in het presidentiële zadel bleek Bakijev zich daar nog maar weinig van te herinneren. In november 2006 ging de oppositie daarom opnieuw de straat op. De demonstranten eisten dat de president zijn handtekening zou zetten onder een nieuwe versie van de constitutie, die Kirgizië in één keer zou veranderen in een parlementaire republiek.

Bakijev gaf toe en ondertekende de nieuwe grondwet. Een maand later zorgden zijn aanhangers in het parlement er echter voor dat die grotendeels werd teruggedraaid. Afgelopen september bepaalde het constitutioneel hof dat beide grondwetswijzingen onrechtmatig waren, waarna de versie van oud-president Akajev weer van kracht werd.

Bakijev presenteerde vervolgens een nieuw voorstel, dat hem opnieuw van ruime bevoegdheden voorzag, zoals het recht om de minister-president aan te wijzen en te ontslaan. In een referendum op 21 oktober sprak -volgens de officiële uitslag- 75 procent van de bevolking zich voor de nieuwe grondwet uit. Een dag later ontbond Bakijev het parlement en kondigde hij nieuwe verkiezingen aan.

De uitslag van het referendum deed menig onafhankelijk waarnemer de wenkbrauwen fronsen. Alleen al het officiële opkomstcijfer van 80 procent was hoogst twijfelachtig, zo rekenden ze voor. Van de 2,7 miljoen kiesgerechtigden verblijven er namelijk 800.000 tot 1 miljoen als illegale arbeiders in Rusland en Kazachstan. Dat velen van hen voor de volksraadpleging naar hun woonplaats zijn gekomen, valt nauwelijks aan te nemen. Ook het hoofd van de OVSE-missie in Bisjkek, Markus Müller, hekelde na afloop het „hoge aantal onregelmatigheden.”

Het gemanipuleer rond het referendum doet weinig goeds vermoeden voor de stembusgang van morgen. Winnaar wordt ongetwijfeld Ak Zjol, de partij die Bakijev op 15 oktober uit het niets tevoorschijn toverde - een paar dagen voor het referendum over de grondwetswijziging. Evenals Verenigd Rusland in buurland Rusland de ”partij van de macht” is, moet Ak Zjol gaan dienen als verlengstuk van de president. Formeel is Bakijev weliswaar slechts partijvoorzitter, maar niemand twijfelt eraan dat hij achter de schermen de touwtjes stevig in handen houdt.

Ook ten aanzien van het kiesrecht heeft Bakijev zich laten inspireren door zijn Russische ambtgenoot, Vladimir Poetin. In de eerste plaats heeft Kirgizië het districtenstelsel vervangen door een stelsel van evenredige vertegenwoordiging; aspirant-parlementsleden kunnen alleen nog via het partijlidmaatschap doordringen tot de Jorgorkoe Kenesj (Opperste Raad). Daarnaast krijgen de partijen te maken met een kiesdrempel van 5 procent. Dat lijkt niet bijzonder, maar voor een land met slechts 5,3 miljoen inwoners is dat bepaald niet gering.

Bovendien geldt voor iedere partij als aanvullende eis een kiesdrempel van 0,5 procent in elk van de zeven regio’s plus de twee grote steden Bisjkek en Osj. Dat staat gelijk aan ruim 13.000 kiezers in elk van de negen kieskringen. Een aantal dat ook geldt voor de regio Talas, waar niet meer dan 121.000 kiesgerechtigden staan geregistreerd.

Waarnemers gaan er dan ook van uit dat de partij van Bakijev vanuit het niets een meerderheid zal veroveren in het negentig zetels tellende parlement. Daarnaast zullen niet meer dan drie -van de slechts elf toegelaten- oppositiepartijen, waaronder de communisten, in de Opperste Raad zitting nemen, zo is de verwachting. De partij Toeran maakt de vergelijking met Rusland compleet. Net zoals Rechtvaardig Rusland is Toeran een kunstmatig gecreëerde oppositiepartij, die feitelijk achter de president staat.

Dat evenals het Kremlin Bakijev het hele staatsapparaat heeft ingeschakeld voor zijn verkiezingscampagne, hoeft geen betoog. Niet alleen controleert hij de media, ook ambtenaren, docenten en andere staatsdienaren zijn er inmiddels op gewezen wiens brood ze eten. Een kleine drie jaar na de Tulpenrevolutie van 2005 zijn de bloemen verwelkt. De kans dat de Kirgiezen na morgen nieuwe gaan plukken, is gering. De bevolking lijkt het helemaal te hebben gehad met de politiek.