„Het armoedepeil in Afrika is gestegen, langzame en grillige economische groei is de norm, de landbouwcrises zijn erger geworden en de deïndustrialisatie heeft de groeivooruitzichten beschadigd”, aldus het rapport van de Unctad. Zelfs landen waarvan de economie de afgelopen jaren is gegroeid, zoals Mozambique en Uganda, hebben waarschijnlijk nog geen duurzame ontwikkeling bereikt.

„We zijn niet gelukkig met de situatie”, zei Yilmaz Akyuz, de directeur strategische ontwikkeling en mondialisering van de Unctad. „Het betekent dat wat we doen niet genoeg is of verkeerd.”

Een nieuwe aanpak van de ontwikkeling van Afrika moet volgens het rapport in ieder geval vangnetten bevatten om ervoor te zorgen dat de armste mensen baat hebben bij hulpprogramma’s. Structurele hervormingen zouden gepaard moeten gaan met speciale programma’s om te voorkomen dat de armen er de dupe van worden.

De huidige hulpprogramma’s bevatten vaak gratis basisonderwijs en basale gezondheidszorg, maar voor hoger onderwijs en dure behandelingen in een ziekenhuis moet betaald worden. Dat wijst op een misplaatst vertrouwen in de markt als de eerlijkste manier om de doelstellingen te bereiken, aldus de Unctad. De beste manier om de inkomensongelijkheid te verminderen zou het verhogen van de overheidsuitgaven zijn.

Veel hulpprogramma’s werken volgens de Unctad niet omdat ze door donorlanden worden opgelegd en omdat het ontvangende land er niets over te zeggen heeft. Aan economische hulpprogramma’s worden gemiddeld 114 voorwaarden verbonden. Driekwart van die voorwaarden zijn overheidsmaatregelen om bijvoorbeeld de corruptie te bestrijden of de democratie te bevorderen. Hoewel een beter bestuur noodzakelijk is voor duurzame groei, zouden er over de snelheid van de geëiste hervormingen geen illusies moeten bestaan, aldus de Unctad. Het hanteren van dezelfde normen voor verschillende landen met verschillende problemen, werkt bovendien vaak contraproductief.

De vermindering van de overheidsmiddelen en -verantwoordelijkheden om het Afrikaanse bestuur te verbeteren is volgens het rapport in ieder geval de verkeerde weg. Niet een kleinere regering, maar een kwalitatief betere regering moet de doelstelling zijn.

De Unctad roept rijke landen ertoe op Afrika te blijven steunen, maar daarbij economische groei als uitgangspunt te nemen en niet liefdadigheid. Daartoe moeten de rijke landen hun markten openstellen voor Afrikaanse producten en de Afrikaanse schuldenlast verminderen. „Zelfs goede Afrikaanse beleidsinspanningen en goed bestuur kunnen inadequate externe financiering en de nadelige effecten van protectionisme in de industrielanden niet goedmaken.”