De moeizame relatie van het bedrijf met de Italiaanse vakbonden maakt de klus er niet gemakkelijker op. Toch valt er vooral aan landingsrechten ook veel te halen voor het sterk op groei gerichte Air France-KLM.Alitalia werd in 1946 opgericht door de Italiaanse staat in samenwerking met British European Airways. De officiële naam was Aerolinee Italiane Internazionale. Het bedrijf moest de luchtvaart in het land nieuw leven inblazen, nadat de Tweede Wereldoorlog het commerciële vliegverkeer vrijwel geheel had stilgelegd. In datzelfde jaar ontstond Linee Aeree Italiane, dat zich toe zou leggen op binnenlandse vluchten. De ondernemingen gingen in 1957 samen onder de naam Alitalia.

De eerste vlucht van Alitalia was op 5 mei 1947. Piloot Virginio Reinero vloog in een Fiat G-12 Alcione van Turijn via Rome naar Catania. Twee maanden later was de eerste internationale vlucht een feit. In maart 1948 volgde de eerste intercontinentale vlucht van Milaan naar Buenos Aires.

In 1960 vervoerde Alitalia voor het eerst meer dan een miljoen passagiers. Ook nam het bedrijf in dat jaar zijn eerste straalvliegtuigen in gebruik. Alitalia bleef zijn netwerk gestaag uitbreiden en is sinds de jaren zeventig op alle continenten actief.

Vanaf de jaren negentig ging het bergafwaarts met Alitalia. Het staatsbedrijf kampte met torenhoge personeelskosten en had onvoldoende marktaandeel om winstgevend te kunnen opereren. In 1994 stond Alitalia aan de rand van de afgrond. De Italiaanse regering moest vele miljarden lires in het bedrijf pompen om het op de been te houden. Er volgde een ingrijpende reorganisatie.

Alitalia sloot in 1997 een akkoord met KLM over verregaande samenwerking, die mogelijk had kunnen uitmonden in een fusie. Een huwelijk tussen KLM en Alitalia kwam er echter niet. KLM eiste verdere privatisering van zijn Italiaanse partner, maar dat hield de regering in Rome tegen. In 2000 sneuvelde de samenwerking.

Toen KLM in 2004 werd overgenomen door Air France, liet de nieuwe combinatie van meet af aan weten dat Alitalia welkom was om zich bij de groep aan te sluiten. Dan moest het echter wel eerst geprivatiseerd en financieel gezond zijn. Inmiddels heeft de Italiaanse staat geen meerderheidsbelang meer, maar hij heeft nog wel bijna de helft van Alitalia in handen.

De Italiaanse regering probeerde haar belang eerder dit jaar te veilen, maar dat mislukte. Rome stelde zulke hoge eisen aan een eventuele koper dat niemand het bedrijf, dat per dag bijna een miljoen euro verlies draait, onder die voorwaarden wilde hebben. Zo moest de werkgelegenheid worden gegarandeerd, wat de broodnodige herstructurering vrijwel onmogelijk zou maken. Bij Alitalia werken ruim 11.000 mensen.

Het is onduidelijk in hoeverre de Italiaanse regering bereid is water bij de wijn te doen, maar ook Rome beseft dat Alitalia het alleen niet redt. Een minister liet zich afgelopen zomer ontvallen dat het bedrijf desnoods voor 1 euro moet worden verkocht aan de eerste de beste gegadigde.

Donderdag maakt het Ierse Ryanair, de grootste prijsvechter van Europa, bekend dat het wil dat de Europese Commissie het bod van Air France-KLM op Alitalia blokkeert. Volgens Ryanair hebben de twee luchtvaartmaatschappijen samen 2,7 miljard euro aan illegale staatssteun ontvangen van de Franse en de Italiaanse overheid. Ryanair wil dat dit eerst wordt terugbetaald, voordat een eventuele overname doorgaat. Twee jaar geleden diende Ryanair twee aparte klachten in over deze staatshulp bij de Commissie.