Maandagavond meldde de National Intelligence Estimate, een groep van inlichtingendiensten in de VS, dat Iran al sinds 2003 is afgestapt van het plan om een kernwapen te maken. Het rapport markeert ogenschijnlijk een drastische koerswijziging in de berichtenstroom die de afgelopen maanden en jaren uit het Witte Huis kwam. Nog maar kortgeleden, half oktober, verkondigde president Bush op een persconferentie dat een derde wereldoorlog alleen te vermijden is wanneer Iran niet over de kennis beschikt om kernwapens te produceren.Echter, ook nu is het belangrijk om zorgvuldig te lezen. De inlichtingendiensten spreken over het plán van Iran om een kernwapen te maken, terwijl Bush bevreesd is over de kénnis om een kernwapen te maken.

Wat het nieuwe rapport nu stelt, strookt met de beweringen die de Iraanse president Ahmadinejad al jaren doet. Sinds zijn aantreden in augustus 2005 heeft de conservatieve leider de kwestie rond nucleaire installaties voortdurend op de spits gedreven. Aan de ene kant provoceerde hij door te starten met het verrijken van uranium, het frustreren van de controles door het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) en het roepen dat Iran het recht heeft zich nucleair te verdedigen. Tegelijkertijd hield hij vol dat hij slechts een vreedzaam nucleair programma ontwikkelt, uitsluitend bedoeld om kernenergie op te wekken.

De conclusie van het inlichtingenrapport zou kunnen zijn dat president Bush achteraf bezien een veel te grote broek heeft aangetrokken in zijn beschuldigingen van Ahmadinejad. Immers, Bush heeft Iran herhaaldelijk onderdeel van ”de as van het kwaad” genoemd en de president ervan uitgemaakt voor een tiran. Is dat met de kennis van het huidige rapport niet wat overdreven?

Nee, herhaalde Bush gisteren in reactie op het onderzoek. „Iran was gevaarlijk, Iran is gevaarlijk en Iran blijft gevaarlijk.” Terecht, want het gevaar van Iran zit ’m in de combinatie van de technische mogelijkheid en de kennis enerzijds en een onberekenbare despoot aan het hoofd van zo’n land anderzijds.

Zoals het er nu uitziet heeft Iran inderdaad onder druk van de sancties het atoomprogramma in de koelkast gezet en heeft Ahmadinejad de internationale gemeenschap dus niet zomaar wat op de mouw gespeld. Dat neemt niet weg dat deze president meer dan welke leider in het Midden-Oosten ook de vuist richting Israël heeft geheven: dat land moet van de kaart en de Holocaust was een mythe. Van die woorden heeft hij nog steeds niets teruggenomen.

Voeg dat bij het gegeven dat de Israëlische inlichtingendienst gegronde vraagtekens plaatst bij het Amerikaanse rapport en dat de Amerikanen zelf toegeven dat Iran op de lange termijn zeker kernwapens zal kunnen maken - dan is duidelijk dat er nog steeds reden is tot economische sancties tegen Iran. Van een echte ommekeer is pas sprake als Iran wil samenwerken met de VN en volledige openheid van zaken geeft.