De bewindsman zei zaterdag in de Volkskrant dat hij in deze kabinetsperiode een discussie wil voeren over een hogere bijdrage van studenten aan het tweede deel van hun studie. Als alternatief voor hoger collegegeld zou de overheid voor de masteropleiding geen basisbeurs meer kunnen verstrekken, maar uitsluitend een lening.„Nu stroomt 80 procent van de bachelors door naar een master, terwijl je met een bachelordiploma prima de arbeidsmarkt op kunt. Studenten moeten daar meer over nadenken, de hoogte van het collegegeld helpt daarbij. Of over het laatste jaar geen beurs, maar een lening”, aldus de bewindsman zaterdag. De bewindsman wil het geld dat hij hiermee bespaart, gebruiken om de kwaliteit van het hoger onderwijs te verbeteren.

Het is de derde keer in korte tijd dat Plasterk een discussie start over de collegegelden. Enkele maanden geleden lanceerde de bewindsman het plan om te snijden in alle basisbeurzen. Het geld dat de bewindsman hiermee zou besparen, wilde hij gebruiken om de salarissen voor de leraren te verhogen. Na kritiek vanuit de Tweede Kamer heeft de bewindsman dit plan laten varen.

Anderhalve week geleden lekte uit dat Plasterk gedurende tien jaar alle collegegelden wil verhogen met 22 euro per jaar. Hiermee wil de bewindsman een deel van de hogere lerarensalarissen gaan bekostigen. Het kabinet is hiermee akkoord gegaan. De Tweede Kamer praat deze week over het plan.

Het plan om studenten voor een masteropleiding meer te laten betalen, valt niet goed in de Tweede Kamer. Zelfs de PvdA, de partij waar Plasterk lid van is, reageert kritisch. PvdA-Kamerlid Besselink bestrijdt het uitgangspunt van Plasterk dat een bachelordiploma voldoende is voor een goede positie op de arbeidsmarkt. ChristenUniefractievoorzitter Slob spreekt van een „slechte timing.” De verhoging waar de Kamer deze week over praat, is volgens de fractieleider van de kleinste regeringspartij „al heftig genoeg.” De VVD-fractie is ook tegen, evenals SP en GroenLinks.

De grootste regeringspartij, het CDA, is onder bepaalde omstandigheden niet tegen differentiatie van de collegegelden in de masteropleiding. „Ik ben blij dat Plasterk het voorstel loskoppelt van bezuinigingen. Er mag geen geld worden weggehaald bij universiteiten of studenten”, aldus het christendemocratische Kamerlid Van Dijk.

De Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) en het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) zijn tegen. „Onbegrijpelijk dat een minister van Onderwijs dit zegt”, aldus de voorzitter van de LSVb, Lisa Westerveld.

De voorzitter van de HBO-Raad, Terpstra, is niet pertinent tegen. Er valt volgens hem best wel wat voor te zeggen om meer geld te vragen aan studenten die een masteropleiding volgen. Ze kunnen dat doen op het moment dat ze een baan hebben. Mogelijk dat hun werkgever dan ook mee wil betalen.

De VSNU vindt de combinatie van drie jaar bachelor en een jaar master die in Nederland gangbaar is, sowieso erg mager. „In het buitenland staat vaak vier jaar voor de bachelor en één of twee jaar voor de master. Als Plasterk nu de master ook nog eens onaantrekkelijk gaat maken, dan krijgt Nederland een achterstand in de wedloop van kennis. Een afgeronde masteropleiding moeten we als norm gaan hanteren. Kennis blijkt steeds meer de grondstof voor de maatschappij te zijn.”