Capels erfgoed veiliggesteld
Titel: ”Boerenerfgoed van Capelle aan den IJssel’
Auteur: Frans van Es, Paul Weyling, Hans Bolkestein en Pieter Breedijk
Uitgeverij: AVW Vakpers bv, Capelle a/d IJssel, 2007
ISBN 987 90 76217 15 4
Pagina’s: 320
Prijs: € 19,75;
”De dagen onzer jaren. Vrouwen in d’Amandelhof”, getekend door Heleanne van Andel, geschreven door Elly van Gelderen-Kasbergen; uitg. in eigen beheer, 2007; ISBN 978 90 811800 1 6; 63 blz.; € 7,50;Titel: ”Steenplaatsen langs de Hollandsche IJssel”
Auteur: Elly van Gelderen-Kasbergen
Uitgeverij: AVW Vakpers bv, Capelle a/d IJssel, 2007
ISBN 978 90 76217 14 7
Pagina’s: 111
Prijs: € 12,50.
Een boerderij werd kerkzaal of werd verbouwd tot restaurant. Een andere werd afgebroken of ging in vlammen op. Schrijvers met liefde voor historie, verenigd in de plaatselijke historische vereniging, legden het boerenerfgoed van Capelle aan den IJssel vast in een kloek boek.
Omstreeks 1920 telde Capelle aan den IJssel 77 boerderijen. In 320 pagina’s en zo’n 450 foto’s passeert de gehele agrarische geschiedenis van het IJsseldorp de revue. De tocht begint langs ”oude paden”, te weten Schielands Hoge Zeedijk en de ’s-Gravenweg, beter bekend als ”de weg naar Kralingen”. Daarna komt het boerenerfgoed in de drooggevallen polder Prins Alexander in beeld: hoeven aan de Bermweg, de Capelseweg en de Hoofdweg. Prachtige namen kregen ze mee: ”Shalom”, ”Ora et Labora”, ”Groeilust”.
”Nooit gedacht” aan de Nijverheidsstraat werd in 1937 verbouwd tot kerkzaal van de evangelisatievereniging ”Rehoboth”, waar ds. Jan Kars tot aan 1942, toen hij door de Duitsers werd gefusilleerd, preekte. Later heette deze geloofsgemeenschap de Nederduits Gereformeerde Kerk. Het kerkje werd in 1967 gesloten en later gesloopt.
”Niets zonder Gods zegen” heet de boerenhoeve aan de ’s-Gravenweg. In 1944 staken de Duitsers deze in brand, waarna zij in 1948 als moderne hofstee weer in gebruik werd genomen. Een boerderij aan de Bergweglaan, later in Goudenregenstraat veranderd, is de bakermat van het ”Hervormd Lokaal”. Op 12a begon Hendrik Stam er, met een aantal gelijkgestemden die uit de Nederlandse Hervormde Kerk waren getreden, kerkdiensten te houden. In 1899 werd schuin aan de overzijde het huidige ”Eben Haëzer” in gebruik genomen.
Enkele Capelse boerenhoeven werden omgebouwd tot restaurant. Een aantal bleef bestaan, hoewel het boerenleven uit Capelle vrijwel is verdwenen. De laatste regel van het boek luidt dan ook: „En de boer, hij ploegde voort… maar niet in Capelle aan den IJssel.”
Portretten
In ”De dagen onzer jaren” tekent Heleanne van Andel portretten van een aantal vrouwen in Zorgcentrum d’Amandelhof in Capelle aan den IJssel. De geportretteerden vertelden hun levensverhaal aan Elly van Gelderen-Kasbergen, die ze in een boekje vastlegde. Een van hen is Jannie Verhoef; zij scheelde twintig jaar met haar broer Arie. „Hij ging voor predikant studeren in de Gereformeerde Gemeenten. Later vertrok hij naar Canada. Zijn zoon is daar ook predikant. Af en toe komt hij naar Nederland”, zegt Jannie.
De oudjes vertellen over grote gezinnen, armoede, eten, verdriet, gezelligheid en tevredenheid en wat ze allemaal beleefden in het dorpse Capelle. Aanvankelijk wilde Van Gelderen niet over hun kerkelijke achtergrond schrijven. Maar, zo schrijft ze in het woord vooraf, „ik merkte dat het geloof en de kerk een belangrijk deel in hun leven zijn en dat ze daarmee hebben bijgedragen aan Capelle zoals het nu is. De vriendschappelijke binding tussen de kerkgenootschappen was vroeger niet erg sterk. Gelukkig zitten de Amandelhofbewoners van verschillende kerken nu broederlijk (misschien moet je zeggen: zusterlijk, AMA) naast elkaar.” Ze voegt eraan toe: „Zij die hun wortels kwijtraakten door ontkerstening en beïnvloeding van vreemde godsdiensten zullen herkenning vinden in wat hun voorouders leerden.”
Steenplaatsen
Voor kinderen van nu is het interessant om te weten hoe hun voorgeslacht leefde langs de oevers van de Hollandsche IJssel. Daarover vertelt Elly van Gelderen-Kasbergen in het boekje ”Steenplaatsen langs de Hollandsche IJssel”. In non-fictie gegoten vorm gaat het verhaal over de belevenissen van Hein en Jonna, een elfjarige tweeling, die wonen en werken op een steenplaats, een van de verdwenen steenbakkerijen waarvan er in voorgaande eeuwen wel meer dan dertig langs deze rivier waren. Het is een educatief boekje, geïllustreerd met 147 oude foto’s, waarvan de meeste afkomstig zijn van oud-steenplaatsarbeiders die hun verhalen vertellen. Al deze verhalen worden in het boekje samengevoegd tot één verhaal dat Hein en Jonna met enige fantasie weergeven. Dit kinderboek verscheen ter gelegenheid van ”De week van de geschiedenis” in oktober 2007. Verschillende scholen gaven het cadeau aan de leerlingen.