„Jongeren willen heus niet alleen maar leuk”
HILVERSUM - Jongeren willen heus niet dat het leven steeds leuker en gemakkelijker wordt. Kijk naar de fora, zegt televisiepresentator Arie Boomsma, waar jongeren diepgang en zingeving op prijs stellen, waar ze maatschappelijke discussies voeren.
Boomsma zei dit maandag in Hilversum tijdens de presentatie van het boek ”Alles wat je hart begeert? Christelijke oriëntatie in een op beleving gerichte cultuur”, een uitgave van het Instituut voor CultuurEthiek (ICE) en de Stichting voor Reformatorische Wijsbegeerte (in samenwerking met uitgeverij Buijten en Schipperheijn).Sabine van der Heijden, docent jongerenwerk aan onder meer Bijbelschool de Wittenberg, herkent zich in de stelling van Boomsma. „Er was een tijd dat het allemaal toegankelijker, leuker en laagdrempeliger moest. Dat was ook heel hard nodig, omdat er veel was wat niet aansloot bij jongeren. Maar we zijn daarin wel doorgeschoten.”
Bij jongeren is er meer behoefte aan radicaliteit en verdieping, stelt ze. „Door het gestegen opleidingsniveau denken jongeren meer over de dingen na en streven ze naar meer verdieping.”
Nieuw perspectief
Dr. ir. Jan van der Stoep, ICE-directeur en eindredacteur van de publicatie, pleit voor een nieuwe blikrichting: „De belevingscultuur is niet in de eerste plaats een verplatting, maar ook een zoeken naar zin en levensoriëntatie. De belevingscultuur is een reactie op een verkilde, wetenschappelijke wereld, waarin de werkelijkheid doodverklaard wordt. Er is een nieuw zoeken naar zingeving ontstaan, een nieuw religieus verlangen, waarbij we ons moeten aansluiten.”
De belevingscultuur is niet slechts een cultuur van individualisering, maar er is ook behoefte om „ergens bij te horen en er samen voor te willen gaan”, zegt Van der Stoep. „Het kritische element van het christelijk geloof bestaat vooral hierin dat de belevingscultuur, met haar accent op lichamelijkheid en ervaring, onderworpen wordt aan disciplinering en zelfverloochening.
Het antwoord op de nieuwe cultuur is niet het toegankelijk maken van kerk en geloof, aldus Van der Stoep, maar het zoeken naar verbondenheid en diepgang. „Als je het Evangelie gratis maakt, en leuker maakt, als je het jongeren naar de zin wilt maken, help je hen juist niet om zich te oriënteren. Je maakt het sociale weefsel stuk. Zet jongeren niet apart, maar zorg ervoor dat ze samen met anderen de gemeenschap vormen.”
Gospelmuziek
Harmen van Wijnen, directeur van de Hervormd Gereformeerde Jeugd Bond (HGJB), vindt dat de opdracht wél ligt in het toegankelijk maken van kerk en geloof. „Per definitie moeten kerk en geloof toegankelijk zijn, voor wie dan ook.” De mens is een eenheid van ratio, gevoel en wil, zegt hij. „Ik pleit voor een goede balans daartussen. We moeten waken voor eenzijdigheid van een van die componenten.”
In het verleden is er volgens Van Wijnen te zeer het accent gelegd op de leereenzijdigheid. Hij noemt het voorbeeld van een commentaar in het Reformatorisch Dagblad, waarin over gospelmuziek werd gezegd dat daar „remonstrantse tendensen” in zouden zitten.
Het andere gevaar is -als reactie hierop- de gevoelseenzijdigheid, ofwel een overwaardering van het gevoel. „Gevoel mag er zijn, maar we moeten het ook over onze eigen keuzes hebben. En dan hebben we het over een keuze op basis van het feit dat God in Jezus Christus voor ons gekozen heeft.”
Verbondenheid
Henk Hagoort, directeur van de Evangelische Omroep, vraagt zich af of de individualisering wel echt zo’n sterke component is in de belevingscultuur. „Er is een grote hang naar verbondenheid. Er kijken steeds meer mensen naar dezelfde programma’s. Men wil dingen samen beleven.”
Ook ziet hij een trend dat mensen bij de ”winnaars” willen horen. „De goede kerken worden steeds beter bezocht.”
Het gevaar van gemakzucht en oppervlakkigheid ziet de EO-directeur bevestigd in de recente bekentenis van de Amerikaanse voorganger Bill Hybels. Deze erkent dat kerkgangers te lui kunnen worden door een consumptief aanbod in de kerkdienst.
Hagoort zegt daarom de wil even belangrijk te vinden als het gevoel en het verstand. „Ik heb dat aspect nog gemist in de ICE-bundel.”
Setkin Sies, jeugdwerker voor Youth for Christ, wijst erop dat Jezus Christus dertig jaar in de cultuur had geleefd voordat Hij in de openbaarheid trad. „De les hiervan is dat je eerst de cultuur moet begrijpen, voordat je antwoord geeft op de cultuur.”
Sies knoopt graag relaties aan, „zodat mensen benieuwd worden naar datgene wat in je leeft. De ander is een schepsel van God, ook al kiest hij niet voor Jezus.”