De Egyptenaar Karim Nagy leidt het project ”Kalima” (woord) vanuit Abu Dhabi, een van de Verenigde Arabische Emiraten. Het Kalimaproject ging woensdag in Abu Dhabi officieel van start, berichtte de Britse krant The Independent donderdag.Het enorme project wordt gesteund en bekostigd door Abu Dhabi, dat cultuur hoog in het vaandel heeft staan. Het emiraat onderscheidt zich daarmee van het meer op luxeconsumptie en jetset gerichte buuremiraat Dubai. Het is de bedoeling dat in eerste instantie honderd gerenommeerde niet-Arabische werken, vooral over filosofie, politiek, wetenschap en cultuur, vakkundig worden vertaald.

Op de lijst van eerste honderd boeken prijken allerlei literaire en wetenschappelijke kopstukken zoals Galileo Galilei, Isaac Newton, Thomas Hobbes, Erasmus, Albert Camus en Umberto Eco. „We mijden wel zo veel mogelijk bestsellers”, aldus Nagy donderdag in The Times. „En 70 procent van de boektitels is na 1945 verschenen.”

Het idee om veel werken in het Arabisch te vertalen en te verspreiden ontstond na een kritisch rapport van de Verenigde Naties in 2003 over de ontwikkeling in en van Arabische staten. Het rapport schatte dat momenteel elk jaar meer boeken in het Spaans worden vertaald (ca.10.000) dan in het laatste millennium in het Arabisch vertaald zijn. De kroonprins van Abu Dhabi las het rapport en besloot dat deze trend moest worden omgebogen. Abu Dhabi is nu de geldschieter van Kalima.

Het project zal volgens betrokkenen nog veel obstakels moeten overwinnen. Eerst moeten kundige vertalers worden gevonden. De publicatie en distributie stuiten later mogelijk op problemen, zoals de versplinterde organisatie van de boekhandels en de toepassing van censuur in de circa twintig Arabische staten. Daar wonen 300 miljoen potentiële lezers. Kalima zal ook vertaalde boeken aan bibliotheken schenken en waar mogelijk de boeken via internet toegankelijk maken, aldus Nagy. In de verre toekomst voorziet hij meer vertalingen naar het Arabisch, maar ook vertalingen vanuit het Arabisch.

De Arabische taal en cultuur zijn voor Europa een zegening geweest, vooral dankzij de vertaalkunst. In wat de Europeanen de donkere middeleeuwen hebben genoemd, vertaalden Arabieren in het toen islamitische Zuid-Spanje, al-Andalus, talrijke niet-Arabische werken. Multiculturele en wetenschappelijke centra zoals Cordoba en Toledo speelden een sleutelrol voor het behoud van kennis over het oude Griekenland en Rome. De Arabieren bewaarden zo die kennis voor West- en Zuid-Europeanen. Die lieten eerst hun erfgoed verkommeren en toonden pas later interesse.