Het CGB is het niet eens met de opmerking van de synode dat al tien jaar vaststaat hoe de verhouding tussen de plaatselijke gemeente en de landelijke kerk zal zijn. „De synode schrijft dat de kerken niet hebben begrepen dat de consequentie van de aanvaarding van de kerkorde is, dat ze niet meer kunnen uittreden uit de verenigde kerk. Maar wanneer daaraan de vraag wordt gekoppeld om alsnog hun zienswijze kenbaar te maken, verplicht de synode zich deze zienswijzen serieus te nemen”, aldus het hoofdbestuur.

Van de praktische regeling die er gaat komen voor het geval gemeenteleden zich uit de verenigde kerk wil los maken, is volgens ds. Elsinga niet veel te verwachten. „De kerken zijn dan aangewezen op ’gunsten’ die haar worden betoond en kunnen bovendien met voorwaarden zijn omgeven.” Aanspraak maken op de bezittingen is er in de toekomst niet meer bij, aldus de predikant.

De synode heeft de kerken nog wel zeven jaar de gelegenheid gegeven om met medeneming van hun bezittingen uit de verenigde kerk te treden. Het CGB verwijt de synode dat die daarmee een materieel antwoord geeft op een principiële vraag. Het is van tweeën één, vindt het bestuur. „Of het is principieel onmogelijk dat een gemeente zich uit de verenigde kerk losmaakt; maar dan kan dat ook niet gedurende zeven jaar worden toegelaten, óf een gemeente kan zich principieel wel uit de verenigde kerk losmaken, maar dan is een inperking van de gelegenheid daartoe tot zeven jaar niet aanvaardbaar.”

De brochure gaat in op het feit dat de synode het rapport van een synodale kerkordecommissie dat de visie van een groot deel van de kerken ondersteunt, heeft verworpen. Daarop past maar één reactie vindt het CGB-bestuur. „Er is nadere bezinning nodig en daarom moet een besluit worden uitgesteld. Dat dit mogelijk vertraging van het SoW-proces betekent, rechtvaardigt op geen enkele manier dat men niet streeft naar een breder draagvlak.”

Het hoofdbestuur zegt in de brochure verder nog dat het de fusie van de kerken blijft steunen en dat het CGB daarom ook loyaal zal meewerken aan de voorlichting aan de kerken. „Een absolute voorwaarde voor blijvende steun is dat de zelfstandigheid van de plaatselijke kerk blijvend gegarandeerd wordt en dat de kerken verlost worden van de voorgestelde vormen van toezicht en opzicht. Die hangen samen met een aan de gereformeerde kerkorde vreemde manier van hiërarchisch denken. Wanneer onverhoopt niet wordt voldaan aan deze voorwaarden, zal het CGB niet schromen om de kerken tijdig te adviseren over de wijze waarop zij maatregelen hiertegen kunnen nemen.”

De brochure, die 48 pagina’s telt, beoogt de kerken voor te lichten over de wijze waarop het SoW-proces nu plaatsvindt en te wijzen op de consequenties daarvan. Drs. Elsinga keert zich onder andere tegen het feit dat de synode instemming van kerkenraden niet nodig acht voordat ze definitief tot een fusie kan besluiten. Dat is volgens hem zowel in strijd met de gereformeerde kerkorde als met het burgerlijk recht.

Eerder verscheen over dezelfde materie van zijn hand de brochure ”Beheer in eigen hand?” Op 9 november belegt het bestuur van het CGB een bijeenkomst waarop het zijn visie geeft op het SoW-proces.