Binnenland

„Enquete Bijlmerramp was beste doofpot die er is”

De parlementaire enquête over de Bijlmerramp was de beste doofpot die de overheid zich kon wensen. De vele vragen die het drama opriep, leken tot ieders tevredenheid te zijn beantwoord. In werkelijkheid zijn schandalen toegedekt die tot de bodem hadden moeten worden uitgezocht.

Binnenlandredactie
24 September 2002 16:25Gewijzigd op 13 November 2020 23:50
Ex-Volkskrant-journalist Pierre Heijboer. - Foto RD
Ex-Volkskrant-journalist Pierre Heijboer. - Foto RD

Dat zegt ex-Volkskrant-journalist Pierre Heijboer in zijn dinsdag verschenen boek ”Doemvlucht - de verzwegen geheimen van de Bijlmerramp”. Aan de vooravond van de herdenking dat zich tien jaar geleden een Boeing van El Al in twee flats in de Bijlmer boorde, presenteert Heijboer de resultaten van jarenlang moeizaam onderzoek.

Hij zegt te zijn doorgegaan waar de parlementaire enquêtecommissie is gebleven. Dat die commissie niet alle raadsels heeft kunnen oplossen, erkende voorzitter Th. Meijer zelf indertijd al. Volgens Heijboer zijn er veel meer zaken onopgehelderd gebleven dan ooit is toegegeven. Overigens kan ook hij lang niet alle overgebleven vragen beantwoorden. Waar bleef bijvoorbeeld de zwarte doos, het instrument dat gesprekken in de cockpit registreert?

Een vraag waar Heijboer wel een overtuigend antwoord op weet te geven, is waarom het toestel over de Bijlmer terug naar Schiphol vloog. Dat was om allerlei redenen onlogisch. Dat gezagvoerder Fuks toch voor deze route koos, heeft volgens Heijboer als verklaring dat Fuks meende vanaf de grond door een raket te zijn geraakt. Hij maakt dat op uit gesprekken die hij met collega’s van de omgekomen Fuks voerde. Met de mogelijkheid van een raketaanval hield El Al rekening sinds in 1973 bij Rome een toestel met de toenmalige premier Golda Meir aan boord bijna op die manier uit de lucht werd geschoten.

Uit angst dat er nog een tweede ploeg zou staan om het karwei af te maken, wilde Fuks per se over dichtbevolkt gebied terugvliegen naar Schiphol. „Voor het afvuren van een raket heb je schootsveld nodig en dat heb je niet in de Bijlmer”, zegt Heijboer.

De gepensioneerde journalist zegt er ook van overtuigd te zijn dat het toestel een geheime militaire lading had. Dat verklaart de aanwezigheid van geheime Israëlische agenten in witte pakken, kort na de ramp. De enquêtecommissie verwees de verhalen daarover naar het rijk der fabelen. Heijboer zegt echter over beëdigde verklaringen van politieagenten te beschikken die melding maken van de witte pakken direct na de ramp.

Een aantal getuigen die door de commissie is verhoord, heeft volgens Heijboer „schaamteloos” gelogen. Hij noemt ex-hoofdofficier van justitie mr. H. Vrakking, R. Wijbrandi van El Al en H. Bloemen van de luchthavenpolitie. Sommigen logen volgens Heijboer zo apert dat ze ter plekke hadden moeten worden gearresteerd. Dat dit niet gebeurde, zou aan VVD-commissielid Van den Doel hebben gelegen. Die adviseerde de toenmalige minister van justitie Korthals (eveneens VVD) niet in te grijpen, aldus Heijboer.

Van den Doel zegt in een reactie deze beschuldiging niet te zullen laten passeren. Hij zou alleen over de verklaring van Wijbrandi contact hebben gehad met Korthals. Wijbrandi zei vluchtdocumenten van El Al mee naar huis te hebben genomen. Naderhand werden tijdens een inbraak in de woning van een familielid in Amsterdam „originelen” gestolen. De verklaring van Wijbrandi riep destijds veel vragen op.

Heijboer sprak met tientallen mensen, worstelde duizenden documenten door en diende 103 verzoeken in op grond van de Wet openbaarheid van bestuur (WOB).

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer