Europees Parlement viert vijftigjarig bestaan
Het Europees Parlement viert woensdag zijn vijftigjarig bestaan. Een kleine tentoonstelling in de bezoekersruimtes van de twee gebouwen van het parlement in Brussel en Straatsburg herinnert aan het feit dat op 10 september 1952 voor het eerst de Parlementaire Assemblee van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal bijeenkwam.
In 1957 werd de naam parlement ingevoerd en sindsdien volgde een lange strijd om de macht. Pas in 1970 kreeg de vergadering enige invloed op de begroting van de EU, zij het niet over landbouw wat zeker in die tijd het leeuwendeel van het budget opslokte. Sinds 1975 mocht het parlement de begroting verwerpen, een machtsmiddel dat het in 1979 ook echt gebruikte.
Tot dat jaar waren de europarlementsleden trouwens afgevaardigden van de nationale parlementen. In juni 1979 werden de eerste rechtstreekse verkiezingen gehouden.
In 1986 veroverden de parlementsleden weer wat macht: ze kregen zeggenschap over de toetreding van nieuwe landen bij de EU. Het verdrag van Maastricht uit 1992 gaf het parlement tenslotte echte macht, zij het over een beperkt aantal terreinen zoals de interne markt. In 1997 is de zeggenschap uitgebreid naar meer gebieden, maar nog altijd hebben de parlementariers niets te zeggen over onderwerpen als justitie en buitenlandse zaken. Belastingen en sociale uitkeringen zijn sowieso terreinen waar de EU nauwelijks iets mee te maken heeft, dus ook daar hebben ze geen invloed.
Toch wordt het parlement belangrijker: eind jaren negentig stuurde het zelfs de Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de EU, naar huis nadat de Nederlandse EU-ambtenaar Paul van Buitenen verhalen over fraude naar buiten had gebracht. De echte tegenstander van het parlement is echter in de praktijk niet de Commissie, maar de Raad: de ministers van de EU-landen.
De strijd om meer macht wordt voortgezet in de ’conventie’, de denktank die grootscheepse veranderingen van de EU-instellingen voorbereidt. Het parlement hoopt met meer macht ook meer publieke aandacht te krijgen. Tot nu toe was de opkomst voor de Europese verkiezingen, die volgend jaar weer worden gehouden, zeer laag.