Musalaha houdt zich sinds de oprichting in 1990 bezig met het streven naar verzoening tussen joodse en Palestijnse christenen. Met de verzoeningspoging tussen christelijke en islamitische Palestijnen breidt de organisatie haar activiteiten uit.„Verzoening met een andere groep is niet mogelijk als een van beide groepen een intern probleem heeft”, zegt de Palestijnse christen en theoloog dr. Salim J. Munayer, directeur van Musalaha, in zijn kantoor in een industrie- en handelswijk in het zuiden van Jeruzalem.

Als Musalaha het heeft over verzoening bedoelt de organisatie verzoening tussen Messiasbelijdende joden en Palestijnse christenen, legt Munayer uit. „Als het gaat om het bij elkaar brengen van Palestijnse moslims en christenen spreken we over bruggen bouwen.”

Daarvoor bestaat volgens Munayer een Bijbelse opdracht. „De Bijbel zegt dat wij vrede moeten nastreven met iedereen en dat we vredestichters moeten zijn. Wij reiken de ander dus de hand. Als we de kans krijgen het vergieten van bloed te voorkomen, moeten we dat doen. Het betreft mensen die naar Zijn beeld en gelijkenis geschapen zijn.”

Vacuüm

Zowel moslims als christenen in Bethlehem lijden onder de afscheidingsmuur tussen Israël en de Palestijnse gebieden en de binnenlandse wetteloosheid. De Palestijnse politie is weinig efficiënt en het rechtssysteem werkt niet. „De sfeer is geladen, de mensen zijn bang en iedereen probeert zichzelf te beschermen.”

Christenen hebben in de afgelopen eeuw hun hoop gevestigd op het Arabische nationalisme, zegt Munayer. Dat zou zorgen voor democratische staten en een scheiding tussen godsdienst en staat. Maar het nationalisme bleek niet in staat een Palestijnse staat op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook en voorspoed te creëren.

Volgens Munayer heerst nu de idee dat de islam de oplossing biedt. „De islamitische ideologie vult het vacuüm dat door de ineenstorting van het Arabisch nationalisme is ontstaan. De islamitische partijen zeggen: „Wij hebben onszelf bewezen. Kijk maar naar Afghanistan, Irak en Zuid-Libanon. We bouwen scholen en ziekenhuizen, we zorgen voor de mensen en zijn moreel recht door zee.” Ze gebruiken de moskee als platform. Er ontstaat een vermenging van religie en politiek.”

Woestijn

Christenen daarentegen deden niet mee aan de tweede Palestijnse opstand, aldus Munayer. Ook sprak de christelijke gemeenschap zich uit tegen zelfmoordaanslagen. Zij voelen zich naar de marge van de samenleving gedrukt, weg van het centrum waar de beslissingen worden genomen. „Wat de positie van christenen betreft gaan we honderd jaar terug in de tijd. We kwamen in het centrum te staan door het Arabische nationalisme, dat door christenen werd geïntroduceerd. Nu staan we weer aan de zijkant.”

Als christenen in het verleden problemen hadden, richtten ze zich tot de autoriteiten. „Ze vroegen de overheid hen in bescherming te nemen. Maar wat moeten christenen doen als er geen autoriteit is tot wie zij zich kunnen wenden?”

Bij Musalaha rees het plan om leiders uit de christelijke en moslimgemeenschappen bij elkaar brengen. Ze ontmoetten elkaar verschillende keren. Vervolgens gingen ze samen naar de woestijn. Die tocht nam volgens Munayer muren en vooroordelen weg. „Velen kwamen op mij af en stelden vragen over de Bijbel en Jezus.” Vorige week was er een ontmoeting op Cyprus.

„Voor moslims is dit een kans christenen te leren kennen. Er is veel onbegrip over wie we zijn. Toen ik moslims ontmoette, bleek dat ze allerlei verkeerde ideeën hadden over wat we geloven. We maakten een lijst van vooroordelen die moslims over christenen hebben en die christenen over moslims hebben. Het bleek dat moslims de angst van christenen niet begrijpen. Ze denken dat ze zelf het slachtoffer zijn. Ze begrijpen de mentaliteit van de minderheid niet”, aldus Munayer.

Geen evangelisatiemiddel

Tijdens de ontmoeting op Cyprus zeiden de moslims tegen de christenen: „Jullie willen geen contact met ons en jullie haten ons.” Ook beschuldigen de moslims christenen ervan moslims voor hun karretje te spannen. „Als christenen onder elkaar een conflict hebben, proberen ze de moslims aan hun kant te krijgen.” Verder lieten ze weten dat christenen geen duidelijke leider hebben die hun standpunten uitdraagt.”

Een bijeenkomsten als die van vorige week dient niet als evangelisatiemiddel, benadrukt Munayer. „Maar als moslims christenen vragen waarom ze zich zo inspannen voor vrede, gaan we daar natuurlijk op in.”

Tot nu toe beperken de ontmoetingen zich tot Palestijnen die in Bethlehem of omgeving wonen. Daar bestaat nog een aanzienlijke christelijke gemeenschap. De christelijke gemeenschappen in de andere Palestijnse steden zijn reeds gemarginaliseerd, vertelt Munayer. Over uitbreiding in de toekomst zijn nog geen concrete plannen. „We zien wel wat er gebeurt. We gaan stap voor stap verder.”