Statistici: Heropen zaak-Lucia de B.
DEN HAAG - Het bewijs tegen de Haagse verpleegster Lucia de B. is dermate onvolledig dat de strafzaak tegen haar onmiddellijk dient te worden heropend. Dat bepleiten meer dan tachtig hoogleraren kansberekening en statistiek, voor het merendeel afkomstig uit Nederland.
Hun petitie werd vrijdag aangeboden aan staatssecretaris Albayrak van Justitie. De advocaat van De B. overhandigde een exemplaar aan de procureur-generaal van de Hoge Raad, die zich momenteel buigt over een officieel advies om de zaak te heropenen.De ondertekenaars van de petitie vinden dat essentiële medische en statistische informatie niet bij de rechters terecht is gekomen. Zij stellen verder dat alle competente statistici die zich in de zaak hebben verdiept, oordelen dat er op basis van de statistiek geen sterke aanwijzingen zijn dat De B. met de sterfgevallen te maken had. Ook kraken zij het gebruik van zogenoemd schakelbewijs, dat ze een verkapte vorm van statistiek noemen.
Begin deze week adviseerde de Commissie evaluatie afgesloten strafzaken (CEAS) het openbaar ministerie de Hoge Raad te vragen om herziening van de strafzaak, omdat er verschil van wetenschappelijke inzichten is over de vergiftiging van een baby. Dat kind wordt gezien als een van de zeven vermoorde slachtoffers van De B.
De Haagse verpleegster zag in het kritische advies aanleiding om staatssecretaris Albayrak te vragen haar levenslange gevangenisstraf te onderbreken. Albayrak moet daarover nog een besluit nemen.
In een ingezonden stuk in NRC Handelsblad van woensdag schrijft de president van het gerechtshof in Den Haag, mr. J. Verburg, dat de commissie-Grimbergen ongenuanceerd is over de zaak. De commissie-Grimbergen is een driemanschap van de Commissie evaluatie afgesloten strafzaken (CEAS) en rapporteerde begin deze week kritisch over het optreden van politie en justitie in de zaak van de Haagse verpleegkundige.
Verburg wijst er bijvoorbeeld op dat het onderzoek van de Canadese arts Koren, die het driemanschap in het kader van de rapportage heeft geconsulteerd, ook tijdens de rechtszaak bij het hof is besproken. „Het is vreemd -om niet te zeggen onzorgvuldig- dat in het rapport niet wordt gemeld dat de betekenis van het Korenonderzoek door de rechter ter zitting is onderzocht.” De betreffende arts spreekt in het Grimbergenrapport de stelling tegen dat de hoeveelheid van het hartmedicijn digoxine in het bloed van een overleden baby dodelijk was. Op basis van die stelling, ingenomen door een medisch deskundige in het proces, veroordeelde het hof Lucia de B. tot levenslange celstraf.
De hofpresident waarschuwt ervoor te snel tot conclusies te komen, bijvoorbeeld over de onschuld van de verpleegkundige. Volgens Verburg is het nog veel te vroeg om te zeggen dat De B. onterecht is veroordeeld. De verklaring van arts Koren moet volgens hem getoetst worden voordat duidelijk is welke waarde eraan kan worden gehecht. Ook moeten nog andere procedures worden doorlopen, voordat de Hoge Raad beslist of Lucia’s zaak wordt herzien.
Het gebeurt niet vaak dat rechters publiekelijk reageren op kritiek over strafzaken. Overigens rapporteert de CEAS niet over de rol van de rechter. Dat is wettelijk zo geregeld, omdat rechters hun werk onafhankelijk moeten kunnen doen.