Het intrigeert hem. Hoe zal de ontvangst van ’zijn’ documentaire zijn in Staphorst? Nu al, een maand voor de eerste openbare vertoning in het plaatselijke hotel Waanders, spreken dorpelingen erover. „Vanuit mijn vakgebied is het interessant om te zien of sleutelfiguren mijn documentaire accepteren. Doen ze dat, dan wil iedereen de film zien. Doen ze dat niet?” De emeritus hoogleraar denkt na: „Dan wordt de interesse misschien alleen nog maar groter.”Hoezeer hij de ruis rond de documentaire met interesse gadeslaat, de sinds 2003 gepensioneerde Leidse hoogleraar benadrukt dat het vooral de Staphorsters zelf zijn die hun omgang met geloof en bestuur in beeld brengen. „Het is niet mijn intentie om het dorp belachelijk te maken. Dat is de angst van nagenoeg iedere Staphorster.” Het is bovendien niet de eerste keer dat Van Rouveroy in Staphorst filmt. Twee decennia geleden legde hij een zogeheten boerenbruiloft vast voor het nageslacht. Tot de dag van vandaag is die te zien in het ’koetshuus’ van de Historische Vereniging Staphorst.

Ruim vier jaren van voorbereiding gingen vooraf aan het uitbrengen van de documentaire. Die waren niet alleen nodig om gebeurtenissen vast te leggen als een gemeenteraadsvergadering over het vloekverbod, de gemeenteraadsverkiezingen, het bezoek van de koningin, een concert van boerenrockgroep Normaal en het uitgaansleven in het weekend. Van Rouveroy zat in die periode iedere zondag onder het gehoor van ds. Tj. de Jong. „Een absolute voorwaarde om in Staphorst door te dringen tot de kern.”

Verweven in de documentaire zijn de wederwaardigheden van de familie Kok-Bisschop. Niet alleen hoe de zoon des huizes omgaat met het concert van Normaal of verkiezingsposters van Wilders plakt. Ook komt het overlijden van vader Kok aan de orde. Van Rouveroy: „Zijn vrouw geeft daarbij aan wat voor haar de betekenis is van haar geloof. Daarbij raakt ze de kern van waar het in de geloofsbeleving om gaat, of zou moeten gaan. Een onmisbaar element.”

Veel Staphorster notabelen komen in de documentaire aan het woord. Van burgemeester Alssema en diens voorganger Plomp, tot SGP-fractievoorzitter Slager en predikant ds. Tj. de Jong. Van Rouveroy: „Deze mensen maken duidelijk hoezeer bestuur en geloof verweven zijn in Staphorst. Opmerkelijk vind ik de parallellen met mijn ervaringen in Afrika. In Mali kwam ik islamgeleerden tegen die pottenkijkers een bedreiging vonden voor hun religieuze cultuur.”

Dat ook Staphorsters liever niet in de publiciteit komen, bleek Van Rouveroy meer dan eens. „Ik heb de film met beperkingen moeten maken. Toen men op de hoogte was van het thema, sloot de kerk zich af. Ds. De Jong heb ik daarentegen verscheidene malen gesproken en gefilmd op momenten dat hij betrokken is bij de lokale politiek. Het lastige is: Staphorsters waarderen discussie en vragen stellen niet erg. Terwijl ik vanuit mijn lutherse achtergrond juist daarin sterk ben geïnteresseerd.”

De rol van de plaatselijke predikant vindt Van Rouveroy vanuit zijn wetenschappelijke achtergrond bovengemiddeld interessant. „Zijn arm reikt op bepaalde terreinen veel verder dan die van bijvoorbeeld een gemeenteraad. Hij werpt zich op als adviseur van de dorpspolitiek, met een beroep op artikel 36 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis.” Een scène in de documentaire toont echter de spagaat voor de kerk en christelijke politieke partijen. Van Rouveroy: „Gerard Doornbos, ex-PvdA-raadslid, zegt in de discussie over sluitingstijden van de horeca op zaterdagavond: Als de kerkelijke jeugd uit eigener beweging voor de zondag naar huis gaat, speelt de hele discussie niet meer.”

Hoewel de Staphorster samenleving hem boeit vanuit zijn vakgebied, is Van Rouveroy op het persoonlijke vlak minder enthousiast. „Staphorst is heel hecht, de opbouw van de samenleving is zodanig dat men de vuile was het liefst binnen houdt. Toen ik echter binnen in die gemeenschap keek, miste ik de warmte, in ieder geval naar buitenstaanders.” Ook in de kerk raakte hij teleurgesteld. „De zondagse preek vind ik persoonlijk meer een kille indoctrinatie dan een welmenende nodiging tot bekering.”

Van Rouveroy van Nieuwaal verwacht dat zijn documentaire in Staphorst de nodige discussie over de onderlinge verhoudingen zal opleveren. Hoewel hij zijn eigen aandeel niet ontkent, vindt hij dat de dorpelingen zelf de hun toegeworpen handschoen moeten oppakken. „Ik heb alleen in beeld gebracht wat mensen mij zelf vertellen. Er is zelfs geen commentaarstem aanwezig in de film.” Van Rouveroy drukt de dvd-speler uit. „Zegt u nu zelf: Doe ik aan opruiing? Dit is toch een heel gewone documentaire?”