„Wereldsgezindheid verwoest de kerk van Jezus Christus.” Die openingszin zet de toon voor het boek ”De wereld overwinnen” van dr. J. R. Beeke, predikant van de Heritage Netherlands Reformed Congregations in de Verenigde Staten. In zijn leerzame boek trek dr. Beeke drie hoofdlijnen als wegen om de wereld te overwinnen: door het geloof, door vroomheid en door heiligheid. Het eerste deel van het boek is een lange preek, de twee volgende delen zijn lezingen die dr. Beeke heeft gegeven aan de Metropolitan Tabernacle School of Theology in Londen.

Ik heb het boek met belangstelling gelezen. Wat dr. Beeke aan de orde stelt, is voluit Bijbels en actueel. Welke christen die wil leven volgens Gods Woord staat niet dagelijks in de strijd van het geloof? Alleen al daarom is het de moeite waarde kennis te nemen van wat dr. Beeke schrijft. Hij biedt in dit boek veel goeds waarmee we in het leven van het geloof opgebouwd kunnen worden.

Talrijke citaten maken duidelijk dat hij studie heeft gemaakt van het onderwerp. Tegelijk geven ze dit boek ook iets vermoeiends bij het lezen. Vrijwel elke bladzijde bevat wel een of meer citaten. Soms roept dat de vraag op of de schrijver niet iets meer van zichzelf had moeten meegeven. Hij zou zo ook meer in gesprek kunnen zijn met de actualiteit waarin we leven.

Dr. Beeke probeert dat wel, met name in het begin van zijn boek, wanneer hij het thema in een preek over 1 Johannes 5:4, 5 behandelt. Hij trekt daar brede lijnen en noemt actuele verleidingen waarmee elke gelovige te strijden heeft. In de paragraaf ”Het overwinnende leven in de praktijk” noemt hij diverse praktische zaken. De opsomming van gevaren die hij geeft, zal niet door iedereen in elk detail gedeeld worden, ook al kan men instemmen met veel van wat hij zegt. Het gevaar wordt met name buiten ons gezocht, in de omringende wereld met zijn verleidingen. Dat ons eigen hart een „fabriek van afgoden” (Calvijn) is, wordt wel genoemd, maar zaken zoals geestelijke hoogmoed en wetticisme blijven te veel buiten beeld.

Opvallend is ook dat in de preek wedergeboorte vooral als een moment wordt getekend, dus wedergeboorte in engere zin, zoals ook in de Dordtse Leerregels gebeurt. In de twee volgende lezingen komt wedergeboorte veel meer voor zoals Calvijn die beschrijft en in navolging van hem de Nederlandse Geloofsbelijdenis: als een voortgaand proces.

In de lezingen wijst de schrijver met nadruk op het gebruik van de sacramenten, terwijl dat in de preek ontbreekt. Juist door het gebruik van de sacramenten kan het zwakke geloof kracht ontvangen voor de strijd van het geloof. De lezingen zijn ook evenwichtiger van opbouw, al blijft de indeling in kleine hoofdstukken en gedeelten verwarrend overkomen.

In het derde deel, ”De wereld overwinnen door heiligheid”, somt dr. Beeke een aantal on-Schriftuurlijke,verkeerde opvattingen over heiligheid op. Naast het verlangen om een charismatische gave zoals spreken in tongen of gebedsgenezing te ontvangen, noemt hij daarbij ook de vraag naar de ”tweede zegen”, een eigen bijzondere gave van de Geest. Hij verwijst daarbij naar John Stott (per vergissing hier Stoot genoemd). Hoewel ik van harte instem met wat Stott in zijn voortreffelijke boek hierover heeft geschreven, denk ik dat dr. Beeke hier te snel een harde conclusie trekt. Dr. Martyn Lloyd-Jones, die hij op andere plaatsen met instemming citeert, had hier bijvoorbeeld een heel andere mening over.

Mijn vragen en opmerkingen nemen niet weg dat ik dit boek van dr. Beeke een waardevolle bijdrage vind over een onderwerp dat juist in onze tijd de aandacht meer dan waard is.