Niets nieuws over queen Victoria
Er is niets nieuws onder de zon en zo ook niet met queen Victoria, eens koningin van het Britse empire (1837-1901), een van de langst dienende monarchen ooit. Maar volgens de Britse historicus A. N. Wilson was zij een buitenechtelijk kind. Hij poneert die ’opzienbarende’ stelling in zijn boek ”The Victorians”, dat deze maand uitkwam.
Wilson houdt er echter volgens kenners weer een te gemakkelijke conclusie op na, eentje die alleen een paranoïde schrijver als hij kan aanvoeren. Kennelijk zijn de meeste royalty-watchers op hetzelfde fenomeen gefixeerd: op vorstelijk overspel en dus buitenechtelijkheid. Ook over koningin Wilhelmina’s afkomst deden daaromtrent de nodige geruchten de ronde.
In het boek beweert Wilson dat de moeder van Victoria, prinses Victoire van Leiningen, een langdurige relatie had met haar in Ierland geboren secretaris Sir John Conroy. Hij, en niet prins Edward, zou Victoria’s echte vader zijn. Wilson zou die bewering deels baseren op medische gegevens. Het staat vast dat de ziekte porfyrie ooit in de koninklijke familie zat. Nergens blijkt echter dat Victoria ook die erfelijke afwijking in de stofwisseling had of die heeft doorgegeven aan haar kinderen.
Wilson bereikt natuurlijk wel dat Victoria weer eens onder het stof vandaan wordt gehaald. Zij was koningin van Groot-Brittannië en Ierland van 1837 tot 1901. Ze kwam op de troon via haar vader, de broer van Willem IV, die stierf zonder nakomelingen. Als Wilsons bewering juist is, valt te betwisten of de afstammelingen van Victoria, onder wie de huidige koningin Elizabeth, wel recht hebben op de troon. Als Victoria een buitenechtelijk kind was, zou prins Ernst van Hannover, de om zijn misdragingen bekendstaande echtgenoot van prinses Caroline van Monaco, koning moeten worden. Buckingham Palace wilde niet ingaan op de bewering.
Victoria was de dochter van de graaf van Kent, in 1819 geboren. Op haar achttiende jaar erfde ze de troon, na de dood van haar oom William IV in 1837, omdat er geen mannelijke opvolgers waren. Ze trouwde met Albert (1819-1861), prins van Saksen-Coburg, in 1840. Ze schonk hem negen kinderen en had een gelukkig huwelijk met hem - eentje waar de huidige nazaten van de Windsors een voorbeeld aan kunnen nemen. Koning Albert verving Lord Melbourne, de Whig-premier, die haar eerst had gediend als persoonlijk adviseur. Albert was moralistisch, gewetensvol en progressief, geïnteresseerd in kunst en wetenschap en met dat alles een goede aanvulling op de intelligente Victoria. Overigens leerde Victoria zowel van Melbourne als van Albert het functioneren in een moderniserende constitutionele monarchie.
Na de dood van haar zeer geliefde Albert in 1861 leidde Victoria zeker tien jaar lang een eenzaam leven. Haar rouw was obsessief en nadrukkelijk aanwezig in de samenleving en zou heel haar verdere leven doordrenken. Haar rouw zou ook een belangrijke rol gaan spelen bij wat als de victoriaanse mentaliteit zou gaan gelden, door velen uitgelegd als overdreven preutsheid, ouderwets en onderdrukkend. Haar populariteit ging daardoor naar een dieptepunt. Velen vroegen zich af of de Britse koninklijke symboliek, die nu opeens zoveel conservatisme tentoonspreidde, wel zoveel geld moest kosten. Innerlijk kreeg Victoria de kracht erbovenop te komen en dat leverde haar een enorm prestige op. Zodoende was haar gouden jubileum in 1887 een groot nationaal succes, net als haar diamanten jubileum in 1897.
Het victoriaanse tijdperk bracht dan ook veel nieuws. Tijdens haar koningschap vond ook een opleving plaats die de tweede Engelse Renaissance heette, die zich overal in liet gelden, zowel in religie als in literatuur. Victoriaans Engeland genoot een ongekende expansie van weelde, macht en cultuur. Victoria overleed als een kwetsbare oude dame, in Osborne op 22 januari 1901, en regeerde in totaal liefst 64 jaar.