Behalve van de verblijfscriminaliteit is er onder illegalen vooral sprake van bestaanscriminaliteit en verslavingsgerelateerde criminaliteit. Mishandeling en vandalisme komen daarentegen minder voor. Dergelijke delicten leveren immers niets nuttigs op en vergroten alleen maar de kans om door de politie opgepakt te worden.Van overlevingscriminaliteit in de strikte zin van het woord is veelal geen sprake. Vanwege hun illegale verblijfsstatus kunnen de ondervraagde personen echter niet voldoen aan de door henzelf gestelde standaard van elementair gedrag. Dat roept onvermijdelijk spanningen op.

Om de ene gedragsnorm hoog te houden, doet men tijdelijk concessies aan andere normen. Omdat witte arbeid niet mogelijk is, kiest men voor zwart werk. Is dat niet te vinden, dan zakt men af tot het criminele vlak, waarbij men veelal lichte en geweldloze criminaliteit verkiest boven zware.

Verslaving is een middel om de spanningen het hoofd te bieden die al deze dilemma’s veroorzaken. Men trekt zich daardoor terug uit het normale sociale verkeer.

Zwarte Afrikanen worden vaak veroordeeld wegens fraude, bij de ondervraagde Oost-Europeanen hebben we uitsluitend met diefstal te maken. Noord-Afrikanen zitten vooral in de drugshandel.

Blijft over de vraag in hoeverre de ondervraagde illegalen, wier strafdossiers de onderzoeker tot zijn beschikking had, hem hun hele levensverhaal hebben opgebiecht. Het gevaar van sociaal wenselijke antwoorden is zeker bij dit type onderzoek groot.

(is0(

Liberaal Reveil (48e jaargang nummer 3) bevat een bijdrage van eindredacteur Fleur de Beaufort over fractiediscipline, geschreven voor het gedwongen vertrek van Rita Verdonk. De auteur is van mening dat de strenge fractietucht die vaak wordt uitgeoefend (ook door de VVD) in strijd is met de grondwetsbepaling dat Kamerleden stemmen zonder last.(is2m(

In aansluiting bij de 18e-eeuwse conservatieve politicus Edmund Burke beklemtoont zij dat volksvertegenwoordigers het algemeen belang moeten behartigen en daarbij een vrij mandaat hebben. Politieke partijen hebben zich echter sindsdien tussen de kiezer en de gekozene geplaatst.

De meeste Kamerleden (zij het niet bij de VVD) beschouwen zich tegenwoordig primair als vertegenwoordigers van de eigen kiezers. De Beaufort acht dat in strijd met de grondwetsbepaling die zegt dat de Staten-Generaal het gehele Nederlandse volk vertegenwoordigen. Een artikel dat zij interpreteert alsof er stond dat elk Kamerlid het gehele Nederlandse volk vertegenwoordigt.

Verkiezingsprogramma’s en regeerakkoorden belemmeren het afzonderlijke fractielid in zijn vrije meningsvorming. Een zo groot mogelijke onafhankelijkheid past echter het beste bij de liberale ideologie. Zo betreurt De Beaufort het dat twee kleurrijke en kundige leden van de VVD-fractie (Wilders en Van Schijndel) het veld moesten ruimen vanwege hun openlijke kritiek op de fractielijn. Inmiddels kan daar een derde naam aan worden toegevoegd.

(is0(

In DenkWijzer (jaargang 7 nummer 4) pleit mr. Martin Witteveen, werkzaam bij het Internationaal Strafhof in Den Haag, voor een meer Europese opstelling van de ChristenUnie. ”Verder zien”, de recente standpuntbepaling van de eurofractie van ChristenUnie en SGP, kenmerkt zich door een grote terughoudendheid ten aanzien van het buitenlands- en veiligheidsbeleid van de EU. Zo wil de eurofractie het veiligheidsbeleid in NAVO-verband gestalte geven.(is2m(

Volgens Witteveen moet de ChristenUnie die koers snel bijstellen en voortaan een krachtig geluid laten horen ter ondersteuning van een gezamenlijk buitenlands- en veiligheidsbeleid in Europa. De partij moet de zijde van de PvdA kiezen en zich vooral richten op de allerzwakste landen in Afrika en elders in de wereld. Alle landen moeten in de welvaart meedelen, er moet met kracht worden opkomen voor mensenrechten en de steun aan foute regimes moet aan de kaak worden gesteld.

De niet-Europese grootmachten van deze wereld brengen volgens de auteur de Bijbelse gerechtigheid niet dichterbij. De EU kan dat vacuüm opvullen. Veel van de huidige conflicten in de wereld, zelfs de golf van internationaal terrorisme, zijn terug te voeren op het jarenlang steunen van verkeerde regimes door de westerse mogendheden, de VS voorop. De EU heeft in dit tijdsgewricht een unieke kans om het tij te keren. Europa moet ook het initiatief nemen ten aanzien van de millenniumdoeleinden. Alleen via de EU kan daar effectief aan gewerkt worden.

Alles bij elkaar een opvallend anti-Amerikaans en sterk pro-EU-geluid, dat duidelijk afwijkt van de lijn die tot dusver door de samenwerkende fracties van ChristenUnie en SGP werd aangehouden. De ChristenUnie moet Europeser worden, zo vat Witteveen zijn betoog samen. Als zijn partij voor die lijn zou kiezen, dan betekent dat niet alleen een forse ommezwaai, maar zet dat ook de samenwerking met de SGP onder druk.

Dr. C. S. L. Janse, oud-hoofdredacteur van het Reformatorisch Dagblad. Reageren aan scribent? focus@refdag.nl.