De bijzonder hoogleraar christen-moslimrelaties aan de VU bracht het idee van ”civic reflections” van de Verenigde Staten over naar Nederland.Het minisymposium ”De impasse doorbreken” werd gehouden in Felix Meritis te Amsterdam en was georganiseerd door het bezinningscentrum van de Protestantse Kerk in Nederland.

Prof. Van Doorn-Harder (ook docent aan de Valparaiso University in Cicago) kreeg enkele jaren geleden de kans om met een project ”civic reflections” te starten door een financiële bijdrage van de Protestantse Kerk. Aan het project in Nederland werkten in totaal negen groepen met deelnemers uit verschillende culturen en godsdiensten mee. Tijdens zogeheten dinerbijeenkomsten spraken de deelnemers op ontspannen en diepgaande wijze over onderwerpen waarover ze verschillend dachten. „Velen hebben dingen aan elkaar verteld die ze anders niet verteld zouden hebben”, zei Van Doorn-Harder.

De hoogleraar hoopt dat het concept zijn weg vanzelf verder zal vinden. Er zijn al enkele zichtbare resultaten, zo deelde ze mee. Een aantal deelnemers blijft contact houden met elkaar en er komt informatie op een website.

Dr. H. G. Dane, studiesecretaris van het bezinningscentrum, zei dat de methode van ”civic reflections” een noodzakelijk aanvulling is op de vele inspanningen die nodig zijn om dit land „opnieuw uit te vinden.” Door de verzuiling is er voor gesprekken tussen burgers van verschillende denominaties niet veel plaats geweest, zei hij. Bovendien meende men in de afgelopen jaren dat vragen over geloof en levensbeschouwing thuishoorden in het privédomein. Als gevolg hiervan is de oudere generatie niet gewend om hierover te praten, zei hij.

„Veel docenten aan de Nederlandse universiteiten zijn niet in staat in te gaan op de vragen rond geloof en levensbeschouwing die door de huidige studentengeneratie met grote vanzelfsprekendheid worden gesteld. Juist jongeren van diverse pluimage zijn goed in staat de eigen overtuiging onder woorden te brengen en tegelijk een grote openheid voor anderen aan de dag te leggen.”

Dane vindt dat in de verhitte discussies over identiteit vaak over het hoofd gezien wordt dat het in het dagelijks leven gaat om het maken van keuzes in complexe en ambivalente situaties. „De samenleving beweegt zich minder langs de identiteitsvraag, maar veel meer langs de vraag van concrete problemen en vragen die om een gezamenlijke oplossing vragen. Het is belangrijk dat mensen leren om zich te verbinden met de problemen die er zijn en met andere mensen die met vergelijkbare vragen zitten. In deze tijd van sociale confrontatie is de inzet van vreedzame middelen van groot belang”, zei hij.

Waarover die gesprekken kunnen gaan, bleek uit de betogen van een aantal deelnemers aan de ”civic reflections”. Het gaat om onderwerpen als thuis voelen, opvoeding, tolerantie en religie in het dagelijks leven.

Rasit Bal, leraar islamitische levensbeschouwing aan de Hogeschool Inholland, gaf een korte presentatie van het dinerthema ”Opvoeden in een multiculturele samenleving”. Hij zei dat veel ouders van allochtone herkomst de Nederlandse cultuur niet goed kennen. Een groot aantal van hen weet zich geen raad met zijn kinderen als die een jaar of veertien zijn. Veel jongeren weigeren dan om mee te gaan naar de moskee. „De ouders kunnen hen nergens op aanspreken.”