Oud-bokser Meciar vecht nieuwe ronde
De wereld begrijpt Vladimir Meciar niet. „Het dictatorschap past niet bij mijn persoonlijkheid”, zegt de oud-premier van Slowakije, dat vrijdag en zaterdag een nieuw parlement kiest. Meciar ligt aan kop in de peilingen, tot ongenoegen van de NAVO en de Europese Unie, die de autocratische Meciar als een groot obstakel zien voor de toetreding van Slowakije.
In een interview met Associated Press legt Meciar uit dat Slowakije ook onder een eventuele nieuwe regering-Meciar naar toetreding tot de EU en de NAVO zal streven. In het verleden heeft hij misschien „een paar fouten” gemaakt, zegt Meciar, maar de wereld wil maar niet begrijpen dat een zekere mate van autoritair bewind noodzakelijk was in de tijd dat hij premier was, en vooral nadat Slowakije in 1993 een onafhankelijk land was geworden. „We waren een staat zonder instellingen, zonder ministeries, zonder effectieve defensie. Ik was voor alles verantwoordelijk, dus ik moest snel handelen.”
De nu 60-jarige Meciar werd na de eerste vrije verkiezingen in Tsjecho-Slowakije in 1990 premier van Slowakije. De charismatische oud-bokser speelde in op het Slowaaks nationalisme en het was grotendeels aan hem te danken dat Tsjecho-Slowakije in 1993 in twee onafhankelijke staten werd opgesplitst.
Als premier slaagde Meciar er niet in de economie op gang te krijgen. Hij hield er een autocratische en repressieve stijl van regeren op na, zijn bewind was corrupt en hij kende weinig scrupules in de omgang met politieke tegenstanders. Zo wordt hij ervan beschuldigd de hand te hebben gehad in de ontvoering van de zoon van toenmalig president Michal Kovac in 1995.
Na de verkiezingen van 1998 sloten de voormalige communisten, de liberalen, de christen-democraten en de etnische Hongaren een monsterverbond om een regering te vormen zonder Meciar en diens Beweging voor een Democratisch Slowakije (HZDS). Meciar werd als premier opgevolgd door Mikulas Dzurinda. Diens regering wist een spectaculaire economische inhaalslag te bewerkstelligen. Vorig jaar bedroeg de economische groei 3,3 procent. De inflatie ligt dit jaar onder de 7,3 procent van vorig jaar. Toetreding tot de Europese Unie is onder Dzurinda aanzienlijk dichterbij gekomen.
Voor veel Slowaken, vooral ouderen, is het echter belangrijker dat onder de regering van Dzurinda de prijzen van levensmiddelen fors omhoog zijn gegaan, veel onrendabele staatsbedrijven zijn opgedoekt en de corruptie bij de overheid nog altijd allesbehalve uitgeroeid is. Dat leidt tot ontevredenheid, en ontevredenheid leidt tot de opkomst van populisten zoals Meciar en Robert Fico, die graag afgeeft op zigeuners, Hongaren en andere minderheden. Meciar en Fico liggen in de peilingen aan kop, met ieder zo’n 17 procent. Fico’s aanhang wordt vooral gevormd door jonge kiezers. Met half zoveel stemmen staat Dzurinda’s centrumrechtse partij op de derde plaats.
De meeste partijen hebben een coalitie met Meciars HZDS uitgesloten. Meciar liet daarop weten bereid te zijn het premierschap aan iemand anders over te laten. Voor zijn concurrenten maakt dat echter weinig verschil, en ook zijn aanhangers zien er niets in. „Hij is de enige die voor Slowakije blijft opkomen”, zegt de 60-jarige Aladar, die over straat loopt met een boodschappentas met het logo van de HZDS erop. „Ik geloof in Meciar”, verklaart de 75-jarige Pavla Smehilova. „Hij is dapperder dan de anderen, en ook een stuk slimmer.”
Als de overige partijen er opnieuw in slagen een coalitie te vormen en Meciar buiten de deur te houden, dan is er voor de ex-bokser een kleine troost: over twee jaar zijn er presidentsverkiezingen.