De geruchten van een samenwerking tussen de Franse en Nederlandse vliegmaatschappij doen al geruime tijd de ronde. Eind augustus werd bekend dat het Amerikaanse Delta Airlines (partner van Air France en Alitalia in het SkyTeam) wil samenwerken met de KLM-partners Northwest en Continental (de Wings-alliantie). KLM zei hierop dat de kans op samenwerking met Air France steeds groter wordt.

Afgelopen woensdag meldde de Franse krant Les Echos dat Air France bereid is een aandeel in KLM te nemen. Volgens KLM praten beide partijen slechts met elkaar. Air France gaf toe met de Nederlanders te spreken over een eventuele toetreding tot het SkyTeam.

De kans dat Alitalia, KLM en Air France binnenkort gaan samenwerken schat een analist van Van Lanschot Bankiers echter op nul. „Als de drie een verbond zouden aangaan, wordt hun marktaandeel in Europa meer dan 30 procent. Dat zal de Europese Commissie onacceptabel vinden.” Een analist van Kempen Capital Management is het met hem eens. „Is eerlijke concurrentie nog wel mogelijk met een dergelijk machtsblok in Europa?”

Volgens luchtvaarteconoom J. de Vlieger van de Erasmus Universiteit in Rotterdam zullen de KLM en Air France behoorlijk wat concessies moeten doen om toestemming te krijgen van de Europese Commissie. Het gaat dan bijvoorbeeld om het schrappen van routes of verkopen van onderdelen. „Daartoe zijn de meeste maatschappijen na 11 september echter wel bereid”, stelt De Vlieger.

De twee analisten zijn allebei van mening dat de vorming van een alliantie vooralsnog geen prioriteit is voor de Europese luchtvaartmaatschappijen. Eerst willen de bedrijven hun financiën weer op orde brengen. Als ze dat voor elkaar hebben, zullen de overheden in bijvoorbeeld Frankrijk, Spanje en Italië hun aandeel in de nationale vliegmaatschappijen verminderen. „Dat duurt alles bij elkaar wel even. Pas daarna komen concrete samenwerkingsplannen aan de orde.”

Donderdag werd bekend dat Alitalia de KLM welkom heet in het SkyTeam. Dat is opvallend, want de KLM eist 100 miljoen euro van de Italiaanse maatschappij. De Nederlanders hebben tijdens eerdere fusiebesprekingen, die zijn misgelopen, dit bedrag in het nieuwe vliegveld Malpensa bij Milaan gestoken. De verklaring voor deze houding van de Italianen is echter makkelijk te geven, aldus een analist van Friesland Bank Securities. „Alitalia wil voorkomen dat het buitenspel komt te staan in de gesprekken tussen Air France en de KLM.”

Air France is volgens de luchtvaartanalisten een goede partner voor KLM. De maatschappij staat financieel sterk in zijn schoenen. Zeker na de aanslagen van 11 september heeft Air France zijn rivalen ver achter zich gelaten, omdat het bedrijf slechts in beperkte mate afhankelijk is van vluchten naar de VS. En juist deze route is getroffen door de malaise in de luchtvaart na de aanslagen. Bovendien heeft de thuisbasis van Air France, het vliegveld Charles de Gaulle, nog genoeg ruimte om nieuwe vluchten aan te kunnen.

De luchtvaartwereld kent een viertal grote samenwerkingsverbanden. De grootste, met een wereldwijd marktaandeel van ongeveer 23 procent, is de Star-alliantie, waarin onder meer Lufthansa en United Airlines zitten. Oneworld, met British Airways en American Airlines, heeft een aandeel van 17 procent. Voor het SkyTeam is dit 13 procent. Mocht de Wings-alliantie (marktaandeel 11 procent) opgaan in het SkyTeam, dan wordt dit team ongeveer net zo groot als Star.