Tegen de 4 miljoen stemlustigen worden morgen verwacht voor het uitbrengen van hun stem voor de leider van de nieuw op te richten Democratische Partij. Tegen betaling van een euro -om de organisatiekosten te dekken- mag iedereen, ook buitenlanders die in Italië leven én politieke tegenstanders, een keus maken.De Democratische Partij is een fusie tussen de politieke partijen Democraten van Links en De Margriet. De eerste partij, tijdens de laatste parlementsverkiezingen goed voor bijna 18 procent, is de directe afgeleide van de Italiaanse communistische partij. De Margriet (zo’n 11 procent) is verwant aan de in 1993 ineengestorte christendemocratische partij. Wanneer de laatste verkiezingsresultaten van beide partijen bij elkaar worden opgeteld, is de Democratische Partij de grootste van Italië.

Gezamenlijk bedraagt het aantal partijleden ongeveer 1 miljoen. Doel van de fusie is een vuist te maken. Niet alleen tegenover de oppositie, maar vooral tegen andere linkse partijen. De centrumlinkse regering van Prodi, die momenteel aan de macht is, steunt op maar liefst elf partijen, die elk een verschillende agenda hebben. Een grote partij kan de aspiraties van de kleintjes mogelijk indammen.

De peiling morgen -die naar het gebruik in de Verenigde Staten primary wordt genoemd- gaat tussen de burgemeester van Rome, de minister van Familiezaken en de secretaris van premier Prodi (en nog twee anderen). Rosy Bindi, de minister die praktiserend rooms-katholiek is en leeft naar een zelfgekozen celibaat, richt zich op de stemmen van rooms-katholieken, vrouwen en families. Premiersecretaris Enrico Letta, ook rooms, moet interessant zijn voor jongeren (hij is 41) en economisch liberalen.

Burgemeester Walter Veltroni heeft geen doelgroepen, want iedereen loopt met hem weg. Veltroni, die gepokt en gemazeld is in de voormalige communistische partij en zich de laatste vijftien jaar geafficheerd heeft als modern links, heeft overduidelijk de meeste aantrekkingskracht op de kiezers. Hij is bij afstand de bekendste kandidaat en kan bogen op concrete resultaten. Rome maakt de laatste jaren een renaissance door, zeker als cultuur en toerisme de maatstaf is. Het aantal toeristen is in minder dan tien jaar tijd gegroeid van 14 tot 20 miljoen.

Criticasters menen dat wegens de favorietenrol van Veltroni de verkiezingen een farce zijn. „Geen wedbureau zou een inzet op een kandidaat accepteren als die niet Veltroni heet”, staat op de website van Beppe Grillo, de populairste site van Italië. Grillo houdt een kruistocht tegen de traditionele politiek en stelt onder andere door het volk gekozen partijleiders voor. Maar kennelijk niet tegen elke prijs.

Om zich niet geheel in de hoek te laten drukken stribbelen Bindi en Letta de laatste dagen een beetje tegen. Letta zegt te twijfelen of het bij de niet minder dan 15.000 stembureaus wel correct aan toe zal gaan. Hij zegt medestanders naar elk bureau te sturen om de stemming maandag te controleren. Bindi waarschuwt kiezers dat met Veltroni aan het hoofd van de nieuwe partij de dagen van regering-Prodi zijn geteld.

Daar kan wel wat inzitten. Prodi, die partijloos is, is gebonden aan zijn coalitiepartners, net zoals de partijen nolens volens gebonden zijn aan Prodi. Het is een wankel evenwicht. Met een nieuwe maxipartij in de gelederen kan Prodi zijn borst natmaken. Veltroni botste deze week al met Prodi door te melden dat het aantal ministerposten moet worden verlaagd. „Na 14 oktober zal Veltroni alles veranderen”, zei Dario Franceschini, de running mate van Veltroni, eerder deze week. Het scenario ligt wat Franceschini betreft al klaar. Na Prodi wordt Veltroni de nieuwe minister-president.