Met een ingezonden stuk in de Volkskrant zetten twee werkgevers maandag de toon voor een pittige discussie over de thuiszorg. „Door massaontslagen staat de sector op instorten”, luidde de boodschap van algemeen directeur Eric Hisgen van Thuiszorg Rotterdam en bestuurder Gerard Tanke van Amsterdam Thuiszorg.Anders was het relativerende geluid dat verantwoordelijk staatssecretaris Bussemaker liet horen in het woensdag verschenen vakblad Zorg + Welzijn Magazine nr. 10. Waar Hisgen en Tanke het gedwongen vertrek van zo’n 12.000 thuiszorgmedewerkers als vrijwel onvermijdelijk beschouwden, liet de staatssecretaris optekenen alleen te zullen ingrijpen „als ik zeker weet dat er tienduizenden ontslagen gaan vallen.”

Staat het aantal van 12.000 dan nog niet vast? Bussemaker in het interview: „Dat begint een enorme getallendiscussie te worden. Bij het meldpunt zijn tot nog toe 5.000 meldingen van, let wel, mogelijk ontslag binnengekomen. In veel van die gevallen hebben zorgaanbieders nog geen overleg gehad met gemeenten, geen sociaal plan en nog geen aanvraag voor ontslag ingediend bij het Centrum voor Werk en Inkomen. Er zijn tot nu toe nog maar 183 ontslagaanvragen bij CWI’s.”

Niet dat het woensdag veel uitmaakte op het Plein in Den Haag. Opgezweept door SP-Tweede Kamerlid Kant laten enkele honderden door ontslag bedreigde thuiszorgmedewerkers -veelal vrouwen- hun emoties de vrije loop. De cover van Zorg + Welzijn blijkt te werken als een rode lap op een stier en dat heeft vooral te maken met het afgedrukte interviewfragment waar Bussemaker zegt: „Gedwongen ontslagen zijn niet altijd rampzalig, het hoort ook bij het gewone leven.” „Schande, wij gaan naar de haaien”, zijn teksten die weerklinken uit het publiek.

Volgens Anita Ensing, verzorgende bij thuiszorginstantie Icare in de regio Coevorden/Emmen, is de ellende het gevolg van de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO), de wet die de thuiszorg uit de AWBZ overhevelde naar gemeenten. „Zij hebben te weinig geld, met als gevolg dat thuiszorginstellingen noodgedwongen hun goedkoopste krachten moeten inzetten. Icare heeft ons eerlijk verteld wat de gevolgen zullen zijn.”

Januari, februari verwacht Ensing voor het blok te worden gezet. „Of de WW in, of alfahulp worden, dat wil zeggen als kleine zelfstandige thuiszorg leveren met een rechtspositie die veel minder aantrekkelijk is.” Dat laatste weigert ze resoluut. „Je gaat toch niet voor 7 euro per uur de kas van de gemeente spekken als je bent opgeleid als verzorgende B?”

Reumapatiënte Monica Troch staat op het Plein omdat ze de huishoudelijke verzorging die ze krijgt sinds de WMO alleen maar heeft zien teruglopen. Kerngedachte van de wet is dat familieleden en buren meer zorginitiatieven moeten nemen en dus kreeg Troch bij de laatste herkeuring te horen dat ook haar zoon van zestien wat moet doen. Mismoedig schudt ze het hoofd: „Ze hebben alleen gekeken naar zijn leeftijd. Dat hij een verstandelijke beperking en PDD-NOS heeft, is over het hoofd gezien.”

Prachtig vindt SP’er Kant het om te zien dat de zorgvragers en het thuiszorgpersoneel zo over elkaar inzitten. „Ze nemen het op een geweldige manier voor elkaar op.” Bussemaker, zo vindt de politica, zit met haar beleid volkomen op een dood spoor. „Eerst zei ze dat er geen gedwongen ontslagen zouden vallen. Nu heeft ze alvast maar 20 miljoen euro uitgetrokken om mensen die worden ontslagen als huishoudelijke hulp niveau 2, via omscholing aan een baan te helpen in de huishoudelijke verzorging. De thuiszorg wordt in de uitverkoop gedaan.”

Terwijl boven het Plein een aarzelend zonnetje doorbreekt, predikt vakbondsman Leon Vincken van CNV Publieke Zaak het verzet. „Weten jullie wel dat jullie salarissen al vanaf oktober stilstaan? Door alle onzekerheid zitten 360.000 collega’s nog steeds zonder cao.” Een CNV-ultimatum aan thuiszorginstellingen loopt morgen af. Vincken: „We gaan actievoeren in instellingen als er niet naar ons wordt geluisterd. Ik roep jullie allemaal op mee te doen.”