„Soja bevat geen dierlijke eiwitten, geen cholesterol en geen lactose. Het is lekker, licht verteerbaar en zuiver plantaardig. Er zitten B-vitamines in, onverzadigde vetten en mineralen als calcium, ijzer of zink. Onderzoek wijst uit dat het boontje bloeddrukverlagend werkt. Maar ik had nog nooit een sojaplant gezien”, zegt Floortje Dessing.De presentatrice van reisprogramma’s vertrok voor Alpro soya naar het zuiden van Brazilië en deed verslag. „Alpro staat voor eerlijke handel, ik wilde wel eens zien hoe dat in zijn werk gaat. Bovendien wist ik dat voor veel plantages regenwoud wordt gekapt.” Dessing bezocht met boeren van kleine familiebedrijven de plantages en keek toe hoe strenge controles worden uitgevoerd vanaf de pluk tot en met het vervoer van de bonen naar de fabriek.

Wereldwijd stijgt het gebruik van soja, met als gevolg een aanslag op de natuur. Greenpeace maakte deze week bekend dat de grootschalige kap van regenwouden dramatische vormen begint aan te nemen. Dat gebeurt vooral in het noorden van Brazilië en in Zuid-Amerikaanse landen als Argentinië en Paraguay. Volgens Bas Geerts van het Wereld Natuur Fonds werd alleen al in 2004 een rijk gevarieerd regenwoud ter grootte van België gekapt voor palmolie- en sojaplantages. „Vooral vanwege de aanplant van soja voor veevoer. In feite is 75 procent van de soja daarvoor bestemd. Het kappen van biodivers gebied gebeurt helaas ook uit praktische overwegingen. Boeren willen de plantages binnen handbereik hebben en zijn nog niet bereid afstanden af te leggen naar gebieden verderop, waar niet gekapt hoeft te worden. We werken er hard aan om dat te veranderen.” Reden voor het Wereld Natuur Fonds om intensief contact te blijven zoeken met sojaproducerende organisaties.

Monniken
Ondanks deze kanttekeningen is het sojaboontje in de keuken een sterk onderschatte bouwsteen. In Aziatische landen gebruikt men de boon al een paar duizend jaar. Zo aten de bouwers van de Chinese Muur voornamelijk soja. De oudste bewijzen zijn te vinden in de Chinese annalen en dateren van ver voor Christus. In Europa daarentegen is nog altijd minder dan 1 procent van de proteïne-inname van bonen afkomstig.

„Het gebruik van sojaproducten wordt snel gekoppeld aan koemelkallergie”, zegt diëtiste Kathelijne Bottema. „Het klopt dat veel gebruikers om die reden kiezen voor soja. Ook vegetariërs zijn natuurlijk een belangrijke doelgroep. Dat is een van de redenen waarom mensen een drempel over moeten om soja te gebruiken. De kleur van de melk is ook wat donkerder en de smaak is zoeter dan die van koemelk.”

Intussen heeft Alpro heel wat meer dan alleen melk in de schappen staan: culinaire room, yoghurt en yoghurtdrinks met verschillende fruitsmaken of chocomel. Alles op basis van de gele sojaboon. Er bestaat ook een rode, groene of zwarte variant. De kleur van de boon is afhankelijk van de soort, maar ook klimaat en bodem spelen een belangrijke rol. De gele sojaboon heeft verreweg de hoogste voedingswaarde.

Biologisch
Volgende maand voegt Alpro een serie producten aan zijn assortiment toe. Reepjes en blokjes tofoe, die een neutrale smaak hebben, pittig of licht gekruid zijn. „Tofoe is vergelijkbaar met kaas. Het waren trouwens Chinese monniken die de tofoe zo’n 2000 jaar geleden ontdekten. Ze gingen op grond van hun levensovertuiging op zoek naar vleesvervangers.”

Tofoe is een witte, vaste substantie, die met gemak de smaak van andere ingrediënten in een gerecht aanneemt. „Je kunt het daarom zowel in zoete als hartige gerechten gebruiken. Het smaakt goed in fruitsalades, het kan een basis zijn voor spreads, sauzen, soepen, salades, of hartige taarten. Je kunt het prakken, kruiden of marineren en vervolgens bijvoorbeeld grillen of roerbakken. Punt is dat mensen met een blok tofoe over het algemeen geen raad weten.”

Om de klant tegemoet te komen, heeft Alpro een aantal kant-en-klare tofoeproducten ontwikkeld. Overigens zijn dat geen vleesvervangers. „De producten zijn biologisch, dat betekent dat we niets mogen toevoegen, ook geen vitamines. Zou je alleen tofoe eten, dan mis je op den duur bepaalde B-vitamines, die we wel hebben toegevoegd aan de sojadrinks, die het keurmerk ”biologisch” niet dragen.”

voetnoot (u17(Alpro Tofu is vanaf oktober verkrijgbaar in de betere supermarkt. Alpro soya Tofu Basis kost 1,59 euro voor 375 gram. Meer informatie: www.alprosoja.nl.