Buitenland

Islamisme bedreigt macht Marokkaanse koning

CASABLANCA - De Marokkanen gaan vrijdag naar de stembus. Bij de vorige parlementsverkiezingen in 2002 werd de Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling (PDJ) de grootste oppositiepartij. Naar verwachting zal de gematigde PDJ na de verkiezingen de grootste politieke groepering worden.

Van onze buitenlandredactie
7 September 2007 10:18Gewijzigd op 14 November 2020 05:04
CASABLANCA – Twee vrouwen passeren in de Marokkaanse stad Casablanca een muur vol verkiezingsposters. Vrijdag kiest het Noord Afrikaanse land een nieuw parlement. Foto EPA
CASABLANCA – Twee vrouwen passeren in de Marokkaanse stad Casablanca een muur vol verkiezingsposters. Vrijdag kiest het Noord Afrikaanse land een nieuw parlement. Foto EPA

De islamitische Adl wa al-Ihsanbeweging (Recht en Liefdadigheid) is de enige Marokkaanse die de parlementsverkiezingen van vrijdag boycot. Andere kanshebbers zijn de huidige regeringspartijen: de centrumlinkse Socialistische Unie van Volkskrachten (USFP) en de rechtse Istiqlal (Onafhankelijkheid). Of de verkiezingsuitslag voor de burgers veel te betekenen heeft, is nog maar de vraag. Van een echte democratie is in Marokko geen sprake. Hoewel de opvolger van Hassan II een aantal hervormingen heeft doorgevoerd, zoals de gelijkstelling van mannen en vrouwen bij wet in 2004, heeft hij nog steeds vrijwel absolute macht. De invloed van de Marokkaanse heerser wordt echter bedreigd door islamitisch extremisme.Jarenlang was Marokko een vrijhaven voor al-Qaidastrijders. Maar sinds het Noord-Afrikaanse land de VS steunt in de strijd tegen het terrorisme, wordt het land van Mohammed VI als vijand van al-Qaida gezien. In 2003 pleegde het terreurnetwerk aanslagen in Casablanca. Als reactie voerde Mohammed VI een antiterrorismewet in. Maar daarmee kreeg de koning zijn ontevreden onderdanen niet onder de duim.

Er zijn spanningen in het land; aan de ene kant neigt Marokko naar een vorm van democratie, aan de andere kant zijn er stemmen die pleiten voor een islamitische theocratie. Ook de absolute heerser wordt bekritiseerd. De boycot op de verkiezingen door de Adl wa al-Ishanbeweging van sjeik Yassine is hier een voorbeeld van. De strengreligieuze partij vindt de koning een heiden en daarom heeft het volgens haar weinig zin om vandaag te gaan stemmen.

De PDJ denkt daar anders over. De gematigde moslimpartij van Saad Edine Othmani accepteert de monarchie en is een voorstander van democratie. Ook wil de partij een goede relatie met de VS onderhouden, in tegenstelling tot Marokkaanse moslimextremisten, die in Amerika een vijand van de islam zien. Het partijprogramma spreekt veel Marokkanen aan. Vooral de armen en werklozen, die weinig steun van de regering krijgen. Het voornemen van de gematigde islamitische partij om corruptie te bestrijden, trekt juist deze groep bijzonder aan. De PDJ spreekt zowel religieuze als seculiere Marokkanen aan. Dat is haar kracht.

In het verleden is verscheidene malen gebleken dat de verkiezingen niet volgens het boekje verlopen waren. Er is sprake van manipulatie en omkoperij. Bij de parlementsverkiezingen in 2002 mocht de PDJ bijvoorbeeld niet in alle districten kandidaten verkiesbaar stellen. Deze keer doet de gematigde islamitische partij wel in alle districten mee. Daardoor is haar kans om de verkiezingen te winnen ten opzichte van 2002 behoorlijk gestegen.

De uitslag zal hoogstwaarschijnlijk morgen bekend worden gemaakt. In totaal doen er 33 partijen mee. Vijftien miljoen burgers kunnen hun stem uitbrengen in een van de 95 kiesdistricten. Het Marokkaanse parlement bestaat uit het Huis van Afgevaardigden en het Huis van Raadsleden, vergelijkbaar met de Nederlandse Eerste en Tweede Kamer. De verkiezingen betreffen de 325 zetels voor het Huis van Afgevaardigden. Het Hogerhuis, met 270 leden, wordt indirect gekozen.

Om te controleren of het er vandaag wel democratisch aan toe gaat, hebben diverse landen waarnemers naar Marokko gestuurd. Een van hen is voormalig D66-fractieleider Van der Laan. De waarnemers werken in opdracht van de VN-raad voor de Rechten van de Mens. Hun doel is de verkiezingen transparant te maken. Of dit lukt, zullen de parlementsverkiezingen van vandaag moeten uitwijzen.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer