Dat Donner als minister zou terugkeren in het kabinet-Balkenende IV lag door zijn aftreden om de Schipholbrand niet direct voor de hand. De oud-minister van Justitie geldt echter als crisisbestendig en door de wol geverfd. In zijn vorige ambtstermijnen overleefde hij drie moties van wantrouwen en een schier oneindige reeks spoeddebatten, met name over ontsnapte tbs’ers. In tijden van politieke crisis, zoals tijdens het rommelige eerste kabinet-Balkenende met de LPF, bleef hij moeiteloos overeind en fungeerde hij als steunpilaar voor premier Balkenende.Die kan hem in die hoedanigheid straks weer goed gebruiken. De discussie over hervorming van het ontslagrecht heeft alle ingrediënten in zich om uit te groeien tot een heet hangijzer in de coalitie. Met name coalitiepartij PvdA kan zich ontpoppen tot kat in het nauw.

De plannen van het Donner om het ontslagrecht te versoepelen, stuiten op fel verzet van de vakbonden, de traditionele achterban van de PvdA. De bonden vrezen dat werkgevers hun personeel straks zomaar op straat kunnen zetten. Ze slaagden er echter niet in om het met de werkgevers eens te worden over alternatieve voorstellen.

De bal ligt daarom weer bij de politiek. De PvdA reageerde donderdag direct op het mislukte overleg tussen werkgevers en werknemers. Kamerlid Hamer noemde het „vrij ondenkbaar” dat de kabinetsplannen doorgang vinden. De PvdA zou het liefst van de versoepeling van het ontslagrecht afwillen. De partij verzette zich er al tegen in haar verkiezingsprogramma. Ook de vermoedelijk nieuwe partijvoorzitter, Pronk, kantte zich ertegen.

De PvdA moet ook denken aan haar kiezers. Als de partij Donner onverkort steunt, kost dat sympathie bij de vakbondsleden. Daar kalft de steun voor de PvdA toch al snel af, ten gunste van de SP.

Ondanks de kritiek van de vakbonden en het oplaaiende verzet in de PvdA tegen zijn plannen, lijkt Donner vastbesloten het ontslagrecht te hervormen. „Natuurlijk is er nog ruimte voor discussie”, zei hij vorige week zaterdag in een interview met de Volkskrant, „maar worden we het niet eens, dan moeten de bonden erkennen dat de wetgever uiteindelijk beslist.”

De vakbonden kan hij nog passeren, met de PvdA ligt dat lastiger. De regeringspartij moet te vriend worden gehouden om de regeerperiode in goede harmonie te kunnen vervolgen, beseft Donner. In dat opzicht is hij de juiste man op de juiste plaats. Donner is overtuigd voorstander van regeren met de PvdA. „In de omstandigheden van 2002 vond ik CDA-PvdA de beste optie, en dat geldt ook voor de situatie nu”, aldus de bewindsman in de Volkskrant.

De minister bezit de flexibiliteit om de PvdA uiteindelijk zover te krijgen dat de partij, ondanks kritiek uit de achterban, instemt met hervorming van het ontslagrecht. Dat is hem ook gelukt ten aanzien van de herziene WAO. Die was zeer controversieel binnen de PvdA, maar de partij staakte haar verzet toen Donner het aantal WAO-herkeuringen bijstelde. „Als ik daarmee de discussie in de PvdA over de stelselwijziging tot rust kan brengen, heb ik daar vrede mee”, lichtte hij toe.

Over zijn kans ook van de herziening van het ontslagrecht een politiek compromis te smeden, is de minister optimistisch. „Ik heb goede hoop dat het lukt”, zei hij vorige week. Gezien zijn eerdere prestaties is dat optimisme niet geheel ongegrond.