Het Georgische parlement spreekt van een oorlogsdreiging en heeft inmiddels een oproep gedaan aan de internationale gemeenschap om de Russische agressie een halt toe te roepen aan. „Rusland gebruikt het eigen falen om zijn problemen (op de Kaukasus) op te lossen als motief voor agressie tegen een soevereine staat”, aldus de Georgische parlementariërs in hun oproep.

Maar Poetin is overtuigd van zijn gelijk en heeft zijn ultimatum inmiddels overgebracht aan de leden van de Veiligheidsraad en de secretaris-generaal van de VN. Dat gebeurde donderdag en viel samen met de toespraak van de Amerikaanse president Bush over de plannen van de VS met Irak.

Dat is niet toevallig. Poetin meent dat ook Ruslands problemen met Georgië vallen onder de antiterroristische strijd. Hij beschuldigt het land van het overtreden van de VN-resolutie die staten verbiedt terroristen en hun financiers onderdak te verlenen. Deze overtreding rechtvaardigt preventieve aanvallen op dergelijke staten.

Volgens Moskou houden er zich in Georgië vele honderden internationale terroristen schuil. Behalve Tsjetsjeense rebellen zou het ook om grote aantallen Arabische huurlingen gaan die nauwe banden onderhouden met het terroristennetwerk al-Qaida.

Onder hen bevinden zich volgens Poetin zowel een aantal medeplichtigen van de terreuraanslagen van 11 september als daders van de aanslagen op de flatgebouwen in Moskou en Volgodonsk in 1999, waarbij meer dan 300 doden vielen.

De terroristen zouden zich vooral ophouden in de Pankisikloof dat grenst aan de Russische deelrepubliek Tsjetsjenië. Zij vormen een groot gevaar voor de Russische staatsveiligheid, omdat ze regelmatig de grens met Rusland oversteken om in Tsjetsjenië aanvallen uit te voeren op Russische doelen. Ze keren na hun acties meestal weer zonder enige problemen terug naar Georgisch grondgebied.

Vooral de afgelopen maanden zijn de spanningen tussen beide landen snel opgelopen. Zo weigert Georgië een aantal Tsjetsjeense rebellen uit te leveren die het heeft gearresteerd nadat ze in Rusland een achttal Russische grenswachten hadden gedood. Ook wil Tbilisi niets weten van een gemeenschappelijke operatie in de Pankisivallei met de Russen, ondanks veelvuldig aandringen hiertoe van Moskou.

Wel heeft het land vorige maand een eigen ’anticriminele’ operatie in het gebied gehouden. Maar deze actie heeft niets opgeleverd. De Georgische autoriteiten hadden de operatie lang van tevoren openlijk aangekondigd. De aanwezige terroristen zijn toen volgens verschillende ooggetuigen massaal gevlucht naar de grens met Tsjetsjenië en naar andere onherbergzame gebieden.

Poetins beslissing om het ultimatum aan Georgië te laten samenvallen met de herdenking van de terreuraanslagen in Washington en New York is niet toevallig. Vorig jaar was de Russische president de eerste wereldleider die de Amerikaanse president Bush aanbood gemeenschappelijk de strijd tegen het terrorisme aan te binden. Door zijn oorlog in en nabij Tsjetsjenië openlijk te koppelen aan het antiterroristische bondgenootschap hoopt Poetin meer de vrije hand te krijgen in dit gebied.

Russische politici en analisten zien ook nog een andere reden voor Poetins besluit om juist nu actie te ondernemen. De VS staan immers ook op het punt om onder het mom van antiterrorisme een inval te doen, namelijk in Irak. Dat zou een Russische actie in Georgië een stuk aannemelijker maken voor de internationale gemeenschap.

Sommigen, zoals conservatief Doema-lid Pavel Boerdoekov, menen zelfs dat het Kremlin en het Witte Huis een deal hebben gesloten. Rusland zou zijn verzet tegen een Amerikaanse inval op Irak opgeven en de VS zouden de Russen toestaan orde op zaken te stellen in Georgië, een Amerikaanse bondgenoot.

Anderen, zoals liberaal Doema-lid Irina Chakamada, betwijfelen of Rusland in staat is effectieve actie te ondernemen in de Pankisivallei. Zij verwijzen naar de jarenlange bombardementen in Tsjetsjenië zelf die nauwelijks effect hebben gehad, behalve duizenden slachtoffers onder de burgerbevolking. Zij zien in Poetins dreigement vooral een drukmiddel om de Georgiërs er eindelijk toe te brengen orde in eigen huis te scheppen.