Op dit moment heeft de Gentse arts Comhaire zo’n tien vrouwen in behandeling. Vijf van hen zijn inmiddels behandeld, een van deze behandelde vrouwen is ook daadwerkelijk zwanger.

Comhaire werkt samen met een Amerikaans laboratorium van het bedrijf MicroSort in Virginia en de behandeling staat onder toezicht van de FDA, de Amerikaanse autoriteit op het gebied van voedsel en geneesmiddelen. Dr. Comhaire participeert in een Amerikaans onderzoek dat vrouwelijke X-chromosomen en Y-chromosomen scheidt, waarna bevruchting en implantatie van de eicel plaatsheeft.

Het is voor het eerst in België dat ouders het geslacht van hun kind kunnen ’bestellen’ op basis van gezinsbalancering. Een aantal jaren geleden heeft een Nederlandse arts geprobeerd dezelfde behandeling in België aan te bieden, maar zijn praktijk werd geweerd. Geslachtskeus wegens medische redenen is wel al langer toegestaan, bijvoorbeeld wanneer een ernstige erfelijke aandoening alleen wordt overgedragen op jongens. Bij deze techniek worden kunstmatig bevruchte embryo’s voor implantatie in de baarmoeder geselecteerd op geslacht en worden bijvoorbeeld alleen vrouwelijke embryo’s teruggeplaatst.

Bij familiebalancering gaat het er niet om de geboorte van een kind met een ernstige erfelijke aandoening te voorkomen, maar om een evenwichtig aantal jongens en meisjes in een gezin te krijgen. Zodra een gezin één kind heeft, komt het in aanmerking voor familiebalancering. Als een gezin twee kinderen heeft van hetzelfde geslacht kunnen ze zich bij Comhaire verzekeren van een derde kind van het andere geslacht. Een gezin met een jongen en een meisje worden door Comhaire echter niet geholpen.

In België is geslachtsbepaling op basis van niet-medische redenen een controversieel onderwerp. De techniek beïnvloedt op een fundamentele manier de kenmerken van een individu dat nog geboren moet worden. Dat het verlangen van ouders het kind geen kwaad doet, is niet vanzelfsprekend. Al voor de geboorte moet het kind voldoen aan het verwachtingspatroon van ouders. Over de psychologische invloed hiervan op het kind is nog weinig bekend. Daarnaast bestaat de angst dat het niet bij geslachtsbepaling alleen blijft.

Al in 1995 wees de Belgische Nationale Orde van Geneesheren geslachtsbepaling om niet-medische redenen af, toen de Nederlandse arts B. van Delen Belgische paren wilde helpen aan een kind van het door hen gewenste geslacht. Ondanks het feit dat de technologische mogelijkheden sindsdien verder zijn ontwikkeld, blijft de Orde ook nu bij zijn oude standpunt. Tegenover de Belgische krant De Standaard verklaarde ondervoorzitter Ivo Uyttendaele dat de ethische bezwaren blijven bestaan. „Ter preventie van een ziekte is geslachtskeuze toegelaten. Maar om andere dan medische redenen is het niet aanvaardbaar. Vandaag gaat het om de keuze tussen een jongen en een meisje, morgen willen ouders in geen geval een roodharig kind, overmorgen vragen ze een intelligent of een uiterst sportief kind. Waar eindigt het? Dus laten we er niet aan beginnen, zeggen wij.”

Behalve het gevaar dat kinderen straks ook op andere kenmerken dan het geslacht geselecteerd gaan worden, zijn er nog andere ethische bezwaren tegen de behandeling die Comhaire aanbiedt. Zo is er nog relatief weinig bekend over de techniek die het Amerikaanse laboratorium gebruikt om X- en Y-chromosomen te scheiden. De methode gaat uit van het principe dat spermacellen die het vrouwelijke X-chromosoom dragen iets groter zijn dan de cellen die het mannelijke Y-chromosoom bevatten. Vervolgens wordt een kleurstof toegevoegd aan het sperma, waarna de spermacellen met het X-chromosoom in het licht van een laser duidelijker te zien zijn dan die met het Y-chromosoom. Hierdoor kunnen ze worden gescheiden. Het is echter niet bekend of het sperma door de behandeling wordt aangetast. Daarnaast geeft de techniek slechts voor 80 procent zekerheid van een gewenst resultaat.

Comhaire zelf vindt alle kritiek schijnheilig. Volgens de arts wordt het excuus van erfelijke aandoening soms ingeroepen om ouders het kind van hun keuze te bezorgen. Bovendien gebeurt het volgens hem ook dat ouders een kind van het ongewenste geslacht laten aborteren. „Dan heb ik liever dat we met een veilige techniek aan de wensen van die ouders tegemoet komen”, verklaart hij tegenover De Standaard. Wel kondigde Comhaire aan zijn onderzoek te stoppen als hij veel tegenwind krijgt.

Ook de bijzondere senaatscommissie voor bio-ethische problemen vindt dat geslachtsselectie alleen kan om levensbedreigende, geslachtsspecifieke genetische en aangeboren ziekten te voorkomen. In juni keurde de commissie een wetsvoorstel over dit onderwerp in eerste lezing goed. Dit wetsvoorstel was ingediend door twee senatoren en bevat een verbod op geslachtsbepaling van embryo’s om niet-medische redenen. Wanneer het voorstel na tweede lezing wordt goedgekeurd en wanneer het parlement voor het voorstel stemt, zijn praktijken als die van Comhaire niet meer mogelijk.