Politiek hoeft niet saai te zijn; politieke verslaggeving evenmin. Dat bewijst columnist Martin Bril in zijn boekje ”Haagse bluf”, een verzameling van zijn beste verhalen over het politieke bedrijf. Kamerdebatten en persconferenties lijken nogal eens slaapverwekkend. Ook voor mensen die er beroepsmatig mee te maken hebben. Wie echter eens een andere bril opzet en niet focust op de inhoud maar op de randverschijnselen, krijgt een totaal ander beeld.

Martin Bril doet dat dagelijks voor de Volkskrant. Zijn beste columns over het politieke bedrijf, geschreven tussen 2001 en begin dit jaar, zijn door uitgeverij Prometheus gebundeld.

Een van die verhalen gaat over de persconferentie van premier Balkenende in maart 2003, een dag nadat prinses Margarita in het tv-programma NOVA een reeks beschuldigingen uitte aan het adres van koningin Beatrix. Vrijwel alle media spitsten hun verslaggeving toe op de reactie van premier Balkenende.

Zo niet Martin Bril. Hij was ook bij de persconferentie, maar focuste zich op Brouwers, de toenmalige directeur-generaal van de Rijksvoorlichtingsdienst. „Balkenende sprak ferm”, schrijft Bril. „Naast hem luisterde Brouwers. Aanvankelijk had hij nogal grimmig voor zich uit gekeken, gewond door de beschuldigingen aan zijn adres. Maar na een tijdje gleed hij toch weer in zijn natuurlijke rol: hij ging een glaasje water voor de premier inschenken.

Spannend. (…) Brouwers nam de opener ter hand. Weinig mensen kunnen dit zo discreet als hij. (…) Hij zette zijn hoofd nog nadrukkelijker in de luisterstand, en ondertussen pakte hij een flesje. Nauwelijks te zien. (…) Terloops keek Eef even hoe de opener op de dop moest, een blik van nog geen halve seconde, en toen keek hij even peinzend naar het plafond. (…) En Balkenende maar praten.”

Terwijl vrijwel alle journalisten driftig noteren wat de minister-president zegt, blijft Bril nauwkeurig letten op de verrichtingen van Brouwers. De directeur-generaal pakt intussen een glas. Dat moet voorzichtig gebeuren, want een korte rinkeling zou de premier zomaar uit zijn concentratie kunnen halen.

„Brouwers flikte het hem. Niemand had iets in de gaten. Nu werd het pas echt spannend. Het water moest vanuit het flesje in het glas. (…) Soepel, zonder dat het flesje het glas raakte en zonder dat het water ook maar een enkel geluid maakte, vulde het glas zich, precies tot de helft. (…) Nu nog de puntjes op de i. Het glas water zo opstellen dat de premier het vanuit zijn ooghoeken kon zien en dat dan weer zodanig dat iedereen ontging dat Brouwers een glas voor Balkenende had ingeschonken. Welnu, ook die slag werd moeiteloos gewonnen. Wat is het toch adembenemend om naar de mannen van de macht te kijken.”

Scherpe observaties, opgeschreven in meeslepend proza. Het is Bril op zijn best. De columns van de woordkunstenaar worden echter nu en dan ontsierd door plat taalgebruik en vloeken. Ook kampt de schrijver soms met oprispingen van een onverwerkt verleden. Bril is christelijk opgevoed en kan het niet laten daar af en toe in negatieve zin op terug te komen. „Zelf kom ik uit een gereformeerd nest, dus ik weet was het is om Het Licht te zien”, schrijft hij. „Dan gaat er wat door je heen.”

Elders spreekt hij over „dom gezang om vrede op aarde” en over biezen mandjes met bloemstukken die hem deden denken aan Mozes en de kinderbijbel van W. G. van de Hulst. Recent schreef hij in de Volkskrant in een nieuwe column over politiek: „Iedereen mag van mij in Sinterklaas geloven; ik bedoel: ieder zijn meug en zolang ik er maar geen last van heb.”

De meeste van de 48 gebundelde columns gaan over de Haagse politiek, maar soms maakt Bril een uitstapje naar een ander onderwerp, zoals de moord op Theo van Gogh en de gewezen vakbondsvoorzitters Terpstra en De Waal.

De uitgever schrijft op zijn website dat de kiezer die werkelijk wil weten waar het in de politiek om draait, het beste ”Haagse bluf” van Martin Bril kan lezen. Dat is een te boude stelling. Hoewel de columns zeer vermakelijk zijn, wordt de kiezer uiteindelijk toch het best geïnformeerd door de gangbare, inhoudelijke verslaggeving.