De synagoge aan de Jacob Soetendorpstraat is te klein geworden en de bouwplannen voor een nieuwe behuizing aan de Zuidelijke Wandelweg in de hoofdstad zijn inmiddels in een vergevorderd stadium. Maar tussen het verlaten van het oude pand -de grond is inmiddels verkocht aan Joop van den Ende Theaterproducties voor de bouw van een nieuw musicaltheater- en het betrekken van het nieuwe zit wat tijd. Daarom gaat de Joodse gemeente tijdelijk naar een kerkgebouw aan de Stadionweg in Amsterdam dat onlangs is verlaten door een pinkstergemeente, zo meldde het Nieuw Israelietischschrijfwijze klopt Weekblad (NIW) vorige week.Daniël Beaupain, lid van de verhuiscommissie van de LJG, heeft een journalist van het NIW een rondleiding gegeven in het tijdelijke onderkomen. Samen met andere leden van het team heeft hij plannen gemaakt voor de verhuizing van de joodse gemeente, die zo’n duizend huishoudens telt, naar de voormalige kerk, waar de gemeente maximaal twee jaar zal samenkomen.

Kerk tijdelijk synagoge (II)
Het pand bood ooit onderdak aan een hervormde kerk en een filmzaal, terwijl het tijdens de oorlog een onderduikadres was en tot voor kort een pinksterkerk. De grote zaal met groene vloerbedekking en een behoorlijk podium is nog maar een paar dagen leeg. „De pinkstergemeente is er begin deze maand uitgegaan”, meldt Beaupain. De stoelen zijn gebleven en zullen een kwartslag draaien, weg van het podium richting het oosten.

Alles is tijdelijk aan de Stadionweg, dus veel energie wil de gemeente niet steken in het mooi maken van het pand, zo meldt Beaupain aan het NIW. „We laten een bedrijf wel wat doen aan de bouw van een plek voor de bima (de plaats waar de Thora wordt voorgelezen, red.) en de aron hakodesj (de kast waarin de Thorarollen worden opgeborgen, red.) en aan het kruis dat boven het podium hangt. We willen het er niet met veel geweld afhalen, dus misschien komt daar iets voor.”

Het podium zelf herbergt een doopvont, toebehorend aan de pinkstergemeente die vanaf 1961 huisde in het pand dat zij Zuidwijkkapel noemde. Hun plek voor volwassendoop kan wat Beaupain betreft best omgevormd worden tot een mikwe, een ritueel bad. „Het is stromend water, dus dat kan allemaal.”

Kerk tijdelijk synagoge (III)
De zaal heeft ook een balkon en daarachter een kleine ruimte waar films kunnen worden vertoond. Het pand, door Cornelis Kruyswijk ontworpen in de stijl van de Amsterdamse School, werd in 1928 gebouwd voor de toenmalige hervormde gemeente waar, zo wordt gezegd, ook koningin Wilhelmina wel eens kerkte. De kerk verrees tegenover en tegelijkertijd met het Olympisch Stadion en dus zag de hervormde gemeente een mogelijkheid om jongeren met nieuwe media de kerkdeuren binnen te krijgen.

Twee treden onder de bovenste trede van de trap in het gebouw zitten twee bijna onzichtbare scharnieren. „Hier zit het luik waaronder een grote ruimte zit. Volgens de pinkstergemeente zaten hier tijdens de Tweede Wereldoorlog joodse onderduikers”, vertelt Beaupain. Met het openmaken van het luik wordt gewacht totdat rabbijn Menno ten Brink volgende week terugkomt van vakantie. „Dat is toch wel een bijzonder moment, we hebben geen idee wat we gaan aantreffen, dus dat wilde de rabbijn niet missen.”

De tijdelijke behuizing aan de Stadionweg is gekocht door twee leden van de LJG, die vastgoedbeleggers zijn. Omdat het pand zo’n goede ligging heeft ten opzichte van de Amsterdamse Zuidas, zien ze allerlei mogelijkheden voor het pand nadat de LJG de definitieve nieuwbouw betrokken heeft en de voormalige kerk dus niet meer nodig is als noodsynagoge.

Kerken op kalender
Er komt een kalender met daarop alle beeldbepalende dorpskerken van de gemeente Menaldumadeel. Dat meldt het Friesch Dagblad.

De kalender is een persoonlijk initiatief van kunstenaar Klaske Krijger en Siets Ypenga-Keulen, beiden woonachtig in Beetgumermolen. Het jaar 2008 is door de Stichting Kerkelijk Kunstbezit uitgeroepen tot jaar van het religieus erfgoed. Ypenga kwam in dat kader op het idee om een kerkenkalender samen te stellen.

Elke maand krijgt een illustratie van een andere dorpskerk uit de gemeente Menaldumadeel, getekend door Krijger. Er zijn dertien dorpen in de gemeente en die komen allemaal op de kalender: een kerk op het voorblad en elke maand een tekening met korte informatie over een oude dorpskerk. De desbetreffende gemeenten leveren een korte tekst met gegevens over het kerkgebouw. De kalender krijgt een oplage van 1500 exemplaren.

Pelikaankerk 75 jaar
De gereformeerde Pelikaankerk in Leeuwarden bestaat deze zomer 75 jaar. De nieuwe kerk was destijds nodig omdat de drie bestaande gereformeerde kerken in Leeuwarden niet genoeg zitplaatsen meer hadden voor de kerkgangers in de Friese hoofdstad, zo meldt het Friesch Dagblad. De Pelikaankerk kreeg 1050 zitplaatsen. In de jaren vijftig werd ook deze kerk te klein en werden er ’s ochtends en ’s avonds dubbele diensten gehouden. Inmiddels staan er in de kerkzaal nog 350 stoelen en zijn er eventueel ook nog zitplaatsen op de galerij. Het gebouw van architect Reitsma kenmerkt zicht door strakke vormen en door zijn opvallende, gebrandschilderde ramen.

voetnoot (u17(De rubriek Grondvlak is bedoeld voor nieuws vanuit plaatselijke gemeenten. Berichten die voor plaatsing in aanmerking komen, kunnen gemaild worden naar: grondvlak@refdag.nl. Post kan gestuurd worden naar: Reformatorisch Dagblad, t.a.v. kerkredactie, Postbus 670, 7300 AR Apeldoorn.