Er staan zware onderwerpen op de agenda van de deelnemers aan het internationale jongerenuitwisselingsprogramma tussen zes Duitse, tien Nederlandse, zes Jordaanse en zes Libanese studenten: identiteit, integratie en verzoening. „De thema’s zijn al langer vastgesteld, maar het is verbazingwekkend hoe actueel de thematiek telkens weer is”, zegt de Amsterdamse studente Marije Boer (23), een van de deelnemers.Boer, studente interculturele theologie en student-assistente aan het Centrum voor Islamitische Theologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, stond tijdens de vorige ontmoeting verbaasd van haar eigen vooroordelen. „Van veel vooroordelen ben je jezelf helemaal niet bewust. Zo ging ik er zonder meer van uit dat de Libanezen en Jordaniërs tijdens de eerste ontmoetingen één front zouden vormen. Niets bleek minder waar. De Libanese jongeren benadrukten sterk dat ze onafhankelijk willen denken, terwijl de Jordaniërs veel meer een gemeenschappelijke identiteit wilden uitdragen. De Libanese jongeren waren veel lovender over het Westen dan de Jordaanse, die zich meer wilden identificeren met de Arabische wereld.”

Voor de delegatie uit het Midden-Oosten was het wellicht weer een ontdekking dat er ook binnen de westerse groep behoorlijk verschil van mening kon bestaan. Als christelijke deelnemer merkte Boer dat ze tijdens een discussie soms opeens ’verdwaald’ tussen de Jordaniërs bleek te staan. Dat was bijvoorbeeld het geval bij een debat over de vrijheid van meningsuiting. „Ik was van mening dat niet iedereen maar alles moet kunnen roepen, maar daarin bleek ik als westerling een van de weinigen.”

Soms waren er verrassende momenten van herkenning. Boer herinnert zich een gesprek met een Jordaans meisje over verloven en trouwen. „Zelf hoop ik binnenkort te trouwen en zij bleek in dezelfde positie te verkeren. Mijn uitgangspunt dat ik niet eerst wil samenwonen voordat ik ga trouwen, deelde zij. Hier in Nederland begrijpt bijna niemand dat meer. Dat schept een band en dan blijk je opeens een heel vertrouwelijk gesprek te kunnen hebben met een Jordaans meisje met een totaal andere achtergrond.”

Christen-zijn in de zeer gemêleerde groep ervoer Boer tijdens de vorige uitwisseling soms als moeilijk. Tegelijkertijd onderstreepten sommige belevenissen voor haar het unieke van het christendom. „Sommige christelijke gewoonten als bidden voor het eten zijn opeens heel onvanzelfsprekend. Dat is soms moeilijk. Ook is het lastig om mijn christelijke standpunt te verdedigen zonder daarbij in clichés te vervallen die voor een buitenstaander volstrekt niet helder zijn. Je wordt gedwongen heel goed na te denken over je eigen positie. Je beseft soms opeens dat je totaal anders denkt in veel dingen dan groepsgenoten. Centrale vraag is waarop je je waarden baseert.”

Aan de andere kant merkte Boer ook juist weer dat het christelijk geloof „enorm veel vreugde geeft. Ik merk dat het leven mij zo veel waarde en vreugde geeft door met God te leven en doordat ik me kan oriënteren op dingen die niet alleen tijdelijke maar ook eeuwigheidswaarde hebben.”

Uitgangspunt voor alle groepsdiscussies is onderling respect, benadrukt de studente. „Ik wil de andere culturen graag beter leren kennen door erover in gesprek te gaan. De ander is anders dan ik, maar net zo uniek.”

Boer denkt dat dergelijke interculturele gesprekken veel te weinig plaatsvinden. Veel Nederlandse moslims voelen zich daardoor niet begrepen.

Het programma van de tweeweekse reis staat vrijwel geheel in het kader van ontmoetingen en gesprekken. Bij de ontmoetingen in maart is al een stevig begin gemaakt met discussies rond de thema’s integratie- en vluchtelingenproblematiek en terrorisme. Die onderwerpen worden ook nu weer opgepakt.

Deze reis zal ook het onderwerp verzoening nadrukkelijk op het programma staan. „Vanuit casestudies naar verzoening in Rwanda, Bosnië en Zuid-Afrika proberen we te ontdekken of en hoe verzoening in het Midden-Oosten gestalte zou kunnen krijgen. We zullen bij lokale mensen eten en met hen praten. We denken natuurlijk niet met dé oplossing voor de Midden-Oostenproblematiek te komen, maar proberen ons een zo goed mogelijk beeld te vormen van de situatie.”