Berlijnse Muur niet bestand tegen de tand des tijds
BERLIJN (AP) - Toen de Muur in 1989 viel, wisten de inwoners van Berlijn niet hoe snel ze het obstakel dat de stad zo lang in tweeën had gedeeld, moesten afbreken. Bijna achttien jaar later buigen gemeenteambtenaren en kunstenaars zich over een heel ander probleem: Hoe houden we het overgebleven deel overeind?
„De muur rot van binnenuit weg en brokkelt aan de buitenkant af, en er is niet genoeg geld om het overgebleven deel helemaal te behouden”, zegt Jörg Flähmig van de gemeente. Hij heeft het over de zogenoemde East Side Gallery, een stuk muur van 1,3 kilometer door de wijk Friedrichshain dat 118 internationale kunstenaars in 1990 in opdracht van de stad aan de oostzijde met graffiti bespoten. Het is het langst bewaarde stuk van de muur en een van de best bezochte toeristische trekpleisters van Berlijn.Door uitlaatgassen, regen, vorst of gewoon ouderdom vertonen beroemde afbeeldingen zoals de kus tussen de Oost-Duitse leider Erick Honecker en zijn Russische evenknie Leonid Brezjnev en de Trabant die uit de muur lijkt te komen, steeds meer barsten of begint de verf te bladderen. Bovendien hakken toeristen stukken uit de muur als souvenir of kalken ze hun naam over de tekeningen heen. De 1,3 miljoen euro die nodig is om de muur vanbinnen en vanbuiten te restaureren is niet het probleem. Maar de kosten om de kunstwerken van de muur te halen en op de herbouwde muur terug te plaatsen, zijn een ander verhaal. Om die reden wordt de in september geplande renovatie naar alle waarschijnlijkheid uitgesteld.
De 51-jarige in Iran geboren kunstenaar Kani Alavi, voorzitter van de vereniging van East Side Gallerykunstenaars, ziet het probleem niet zo. „Ons is verteld dat de 850.000 euro die nodig is om alle kunstenaars in te vliegen om ze hun werken opnieuw te laten uitvoeren, beschikbaar is”, zegt hij. „Het grootste probleem is dat de Berlijnse autoriteiten zo traag zijn en liever dromen dan dat ze hun werk doen.”
Behalve de kosten van de renovatie speelt er ook nog de kwestie van eigendom. Sommige stukken zijn staatseigendom en genieten de bescherming van een monumentenstatus. Andere stukken zijn echter particulier bezit en dreigen te sneuvelen. Bouwgrond in het centrum van Berlijn is schaars en de markt voor onroerend goed in de Duitse hoofdstad zit na jarenlange stagnatie weer in de lift.