Hoge functionarissen bij beide instellingen hebben al laten weten dat een terugkeer aan de macht van ex-premier Vladimir Meciar en zijn partij HZDS (Beweging voor een Democratisch Slowakije) het lidmaatschap in de weg zou kunnen staan.

De republiek Slowakije bestaat in haar huidige vorm pas sinds 1993. Toen werd de federatie Tsjechoslowakije na 74 jaar weer opgesplitst in twee onafhankelijke republieken.

Slowakije telt ongeveer 5,4 inwoners, waarvan de Slowaken met 85,6 procent de grootste etnische bevolkingsgroep vormen. De grootste minderheid is die van de Hongaren, die 10,5 procent van de bevolking uitmaken. Zij wonen vooral in het zuiden van het land. De zigeuners, de Romani, vormen nog minder dan 2 procent van de bevolking; sterke discriminatie heeft geleid tot een massale uittocht van de Romani.

President van Slowakije is sinds mei 1999 Rudolf Schuster. Na een wijziging in de grondwet in 1998 wordt de president rechtstreeks gekozen voor vijf jaar. Zijn macht is relatief beperkt, maar hij stelt wel de premier aan. Dat is meestal de leider van de grootste partij of een coalitie. Sinds de parlementsverkiezingen van 1998 bekleedt Mikulas Dzurinda, de leider van de SDK (Slowaakse Democratische Coalitie), die functie. De wetgevende macht berust bij het parlement van één kamer met 150 zetels, dat voor vier jaar wordt gekozen.

In de laatste peilingen voor de verkiezingen heeft zich een nek-aan-nekrace afgetekend tussen de HZDS en de Smer van Robert Fico. Beide partijen zouden tot 20 procent van de stemmen kunnen krijgen. De jurist Fico richtte in 2000 de Smer op, die volgens hem links van het midden staat. In zijn campagne ligt de nadruk op orde en gezag met een etnisch Slowaakse nationalistische ondertoon. Zijn aanhang wordt vooral gevormd door jonge kiezers.

De HZDS van Meciar kwam ook bij de vorige verkiezingen als grootste partij uit de bus, maar de tegenstanders sleepten samen meer dan 60 procent van de zetels in de wacht. Zij wilden geen van allen met Meciar een regering vormen. Meciar kreeg als premier (1994-1998) alom kritiek op zijn regering wegens corruptie, onderdrukking van minderheden en politieke oppositie, censuur van de media en andere ondemocratische eigenschappen die geen aanbeveling zijn voor lidmaatschap van EU of NAVO.

De SDKU (Slowaakse Democratische en Christelijke Unie) van de huidige premier Dzurinda krijgt in de laatste peilingen ongeveer 9 procent van de stemmen. Onder Dzurinda heeft Slowakije grote vooruitgang geboekt op het gebied van onder meer democratisering en buitenlands en minderhedenbeleid. Dankzij Dzurinda ging toetreding tot de EU en de NAVO tot de mogelijkheden behoren.

In eigen land heerst echter grote onvrede over de gevolgen van onder meer economische hervormingen. De Slowaken klagen over sterk gestegen prijzen, hoge werkloosheid, problemen in onderwijs en gezondheidszorg. Ook zijn ze teleurgesteld over het uitblijven van succes bij de bestrijding van corruptie en bestraffing van degenen die zich in de tijd van Meciar daaraan schuldig hebben gemaakt.

Een andere coalitiepartij die de kiesdrempel van 5 procent in de peilingen makkelijk haalt, is de Partij van de Hongaarse Coalitie SMK, die de Hongaarse minderheid vertegenwoordigt. De SMK staat met 10 procent van de stemmen op de derde plaats. Ook de KDH (Christen-Democratische Beweging) van de regeringscoalitie maakt met 7 á 8 procent in de peilingen een goede kans om in het parlement te komen, net als nieuwkomer Ano (Alliantie van de Nieuwe Burger), met een even groot percentage. Die partij is opgericht door Pavol Rusko, de stichter van de commerciële tv-omroep Markiza.

Ivan Gasparovic, de voormalige naaste medewerker van Meciar, heeft twee maanden geleden een concurrerende partij opgericht, de HZD (Beweging voor Democratie), die op zo’n 6 procent van de stemmen zou kunnen rekenen. Volgens politiek analisten is de HZD net als de HZDS, maar dan zonder Meciar.