Rellen rond beëdiging premier Oost-Timor
DILI - De Oost-Timorese oud-president Xanana Gusmao is woensdag beëdigd als premier. Hij zei zich te zullen inzetten voor de vrede en beloofde er alles aan te zullen doen om de eenheid te herstellen. „Ik wil het vertrouwen van het volk in de regering en in de rechtsstaat herstellen”, aldus de nieuwe premier. Net als dinsdag braken er woensdag rellen uit.
Tot dusverre zijn daarbij twaalf gewonden gevallen. Het geweld laaide op nadat president José Ramos-Horta een dag eerder een eind had gemaakt aan een politieke patstelling met het besluit Gusmao tot premier te benoemen.De grondwet gaf hem dat recht, omdat de partijen er na de parlementsverkiezingen van juni niet in slaagden een regering te vormen. De voormalige regeringspartij Fretilin won weliswaar de parlementsverkiezingen, met 21 van de 65 zetels tegen 18 voor de partij van Gusmao, maar zij behaalde geen meerderheid. Het lukte Gusmao een coalitie te vormen die over 37 zetels beschikt.
Fretilin maakte onmiddellijk bezwaar tegen de beslissing van Ramos-Horta en verweet hem wederrechtelijk handelen. De beëdigingsceremonie van woensdag werd door de parlementsleden van Fretilin geboycot, een voorbode van hoe moeilijk Gusmao het als regeringsleider zal gaan krijgen.
De hevigste rellen braken dinsdag uit in de stad Baucau, waar overheidsgebouwen en kantoren van buitenlandse hulpverleningsorganisaties in brand werden gestoken. De leider van Fretilin, de afgezette premier Mari Alkatiri, zei dat hij alles in het werk zou stellen om zijn achterban ertoe te bewegen de strijd op legale wijze te voeren. Zijn oproep leek evenwel aan dovemansoren gericht.
Het is Oost-Timor niet best vergaan sinds het zich in 1999 na een referendum losmaakte van Indonesië. Na onderlinge conflicten tussen de ordetroepen die in 2006 uitmondden in algeheel straatgeweld, moesten er buitenlandse militairen aan te pas komen om de orde te herstellen. De Verenigde Naties, die sinds de onrust van vorig jaar de orde met Australische militairen handhaven, noemden de situatie dinsdag „onstabiel en gespannen, maar onder controle.”
Gusmao, een voormalig verzetsleider, genoot in Oost-Timor grote populariteit, maar zijn reputatie liep schade op door het geweld van vorig jaar. Ook Alkatiri wordt verweten dat hij bij het najagen van zijn politieke ambities heeft aangezet tot politieke verdeeldheid en geweld.