Massatoerisme schaadt milieu Marokko
RABAT (ANP) - Het massatoerisme dat Marokko nastreeft, dreigt onherstelbare milieuschade aan te richten. Dat zeggen activisten en experts in het Noord-Afrikaanse land. Ondanks maatregelen van de Marokkaanse overheid zijn erkende natuurgebieden vernietigd door toeristische projecten en wordt het watertekort alleen maar groter.
In 2006 bezochten 6.558.333 buitenlandse toeristen het land. De ANVR registreerde voor dit jaar, tot 1 april, 23.179 boekingen van pakketreizen naar Marokko. De overheid wil in 2010 10 miljoen toeristen verwelkomen.Om dit doel te halen, is onder meer plan Azur in het leven geroepen: de aanleg van grote toeristische complexen door internationale projectontwikkelaars, met steun van de overheid. Hiermee hoopt Marokko de economische ontwikkeling te bevorderen en werkgelegenheid te creëren.
„Toeristische complexen zijn een groot probleem voor de watervoorziening”, zegt Mokhtar Bzioui, voormalig directeur watermanagement en -onderzoek bij het Marokkaanse ministerie van Verkeer en Waterstaat. Volgens Bzioui is 78 procent van het Marokkaanse land droog tot woestijnachtig (minder dan 400 millimeter regen per jaar). In droge regio’s als Marrakech en Agadir wordt het watertekort verergerd door de aanleg van toeristische complexen.
„Toeristen verbruiken 200 tot 300 liter water per dag, terwijl een Marokkaan in de stad gemiddeld zo’n 100 liter verbruikt. Op het platteland is dat 30 liter”, zegt Bzioui. „Dat komt ook door de omgeving. Zo hebben alle nieuw aan te leggen complexen golfterreinen.”
Overheid en distributiebedrijven zoeken naar alternatieve mogelijkheden om aan de vraag te blijven voldoen, zoals het overhevelen van water uit waterrijke bassins, het hergebruiken van water voor golfterreinen en het ontzilten van zeewater. „Er is altijd een oplossing, maar het wordt steeds gecompliceerder”, zegt Bzioui.
Ook worden door het massatoerisme natuurgebieden in hun bestaan bedreigd. Volgens Jaafar Boulejiouch, bij het ministerie van Terreinbeheer, Water en Milieu verantwoordelijk voor milieueffectrapportages, telt Marokko 162 belangrijke natuurgebieden. Sinds 2003 zijn projectontwikkelaars verplicht een milieustudie te doen. „Voor veel complexen is dat niet gebeurd”, zegt Boulejiouch. „Het ontbreekt ons aan juridische middelen ter bescherming van de natuur.”
Marokko ondertekende in 1980 het internationale Unescoverdrag van Ramsar, waarin per land belangrijke wetlands werden vastgelegd. „Grote toeristische projecten zijn desastreus”, stelt Najib Bachiri, voorzitter van milieuorganisatie Homme et Environnement in Berkane. Volgens Bachiri is door de aanleg van een complex in het noorden van het land al zeker een van de 24 internationaal erkende wetlands in Marokko vernietigd, terwijl daar zeldzame boomsoorten groeiden. Een andere bedreigde soort in Marokko is de berberaap. Toeristen nemen via de veerdienst tussen Tanger en het Spaanse Algeciras de aapjes als huisdier mee naar Europa. Volgens Stichting AAP zijn er van de 17.000 berberapen die dertig jaar geleden in het Midden-Atlasgebergte leefden, 8000 exemplaren over. De stichting voert deze zomer campagne om de illegale handel tegen te gaan.
Met subsidies en andere stimuleringsmaatregelen, zoals de geplande introductie van het internationale milieulabel Clef Verte, probeert Marokko duurzaam ondernemen te bevorderen. Ook is het, in samenwerking met Zwitserland, een onderzoek gestart naar de milieueffecten van het toerisme. „Er zijn positieve impulsen, en sanctiemogelijkheden worden bestudeerd”, verklaart Boulejiouch. „De vraag is echter of de ontwikkeling snel genoeg gaat om nog grotere schade te voorkomen.”