Agenten en rechercheurs die privé op hun werk worden aangesproken of bedreigd, kent hoofddocent politie- en veiligheidsstudies dr. J. S. Timmer te over. „Maar dat een rechercheur in zijn privétijd wordt neergeschoten is zeldzaam.”Timmer benadrukt dat terughoudendheid geboden is, zo lang de ware toedracht rond de schietpartij nog niet duidelijk is. „Op dit moment circuleren er meerdere lezingen. Sommige bronnen houden het erop dat de rechercheur hoe dan ook is herkend door de dader, zodat het om een soort wraakactie gaat. Anderen vermoeden dat de schutter in de gaten moet hebben gekregen dat de rechercheur een melding doorgaf aan collega’s en bezig was versterking te regelen. Ongeacht de exacte aanleiding is het neerschieten van een rechercheur die niet in functie is heel uitzonderlijk.

Laten we de vraag of het een wraakactie betrof in het midden, dan kan ik me van de afgelopen tien jaar twee agenten herinneren die in hun privétijd met geweld te maken kregen”, aldus Timmer. „Beiden waren werkzaam bij het korps Hollands Midden. De ene agent kwam in actie bij een inbraak en moest dat met de dood bekopen. Uit het strafdossier blijkt overigens nergens dat de dader wist dat hij zich tegen een agent keerde.”

De andere agent kwam enkele jaren terug in actie tegen een gestoorde buurtbewoner die overlast veroorzaakte. „Door zijn optreden was hij herkenbaar als agent, maar het was niet zo dat beiden elkaar kenden van een strafzaak of een onderzoek.”

Dat agenten en rechercheurs buiten diensttijd soms op hun hoede moeten zijn, staat volgens Timmer vast. „Cijfers hebben we niet, maar we weten dat er sprake is van intimidatie of bedreigingen in de privésfeer. Soms is de dreiging van dien aard dat de betrokken agent in veiligheid moet worden gebracht.”

Timmer doelt onder anderen op de agent die in december 2000 Bosschenaar Pierre Bouleij neerschoot bij ongeregeldheden in de Graafsewijk. „Hij moest onderduiken, omdat in kringen rond het slachtoffer wraakacties werden voorbereid.”

Of een rechercheur bescherming verdient, wordt volgens Timmer van geval tot geval bekeken. „Uit voorzorg kan zijn huis worden beveiligd. Dreigt er ernstig gevaar, dan kan hij met zijn gezin naar een safehouse, een beveiligde woning, worden overgebracht.”

Hebben de korpsen een protocol dat de kans op bedreiging in privésituaties verkleint? „Nee, bij mijn weten niet”, zegt Timmer. „Een rechercheur maakt zijn eigen keuze. Zo zijn er die in Amsterdam werken, maar zich doelbewust buiten dat gebied vestigen.”

Elke rechercheur kan zich in de situatie van Apeldoorn verplaatsen, zegt woordvoerder G. Vrooland van de politie Amsterdam-Amstelland. „Het houdt iedereen bezig, maar omdat we elkaars taal spreken, maken we er weinig woorden aan vuil.” Als rechercheur realiseer je jezelf voortdurend dat ook je privéleven gevaar kan lopen, vervolgt Vrooland. „En zo word je dan in één keer met je neus op de feiten gedrukt.”

Vrooland onderbreekt het gesprek voor een collega die de reactie van de Raad van Hoofdcommissarissen onder zijn aandacht brengt. De politietop heeft geschokt kennisgenomen „van het neerschieten van een collega van de Politie Noord- en Oost-Gelderland gisteravond. Geweld als oplossing voor problemen in de samenleving is onaanvaardbaar, dit geldt des te meer als buitensporig geweld zich richt tegen de mensen die zich inzetten om het recht en orde in die samenleving te handhaven. De Nederlandse politie leeft intens mee met de familie en collega’s van de neergeschoten collega en steunt het korps Noord- en Oost-Gelderland daar waar het nodig is om de dader snel op te sporen.”

Korpschef H. Roelofs van het korps Noord- en Oost-Gelderland zei vanmorgen dat haar hele team is aangeslagen en geschokt. Vanwege het buitensporig geweld dat tegen de agent is gebruikt, is de rijksrecherche sinds maandagavond betrokken bij het onderzoek.