Belangstelling voor herbouw tempel neemt toe
JERUZALEM - Religieuze Joden herdenken dinsdag, op Tesja be Av, de verwoesting van de eerste tempel, die van de tweede tempel en andere catastrofen. Chaim Richman van het Tempelinstituut in Jeruzalem heeft in de afgelopen twintig jaar de belangstelling voor de herbouw van de tempel „enorm” zien toenemen.
Het Tempelinstituut maakt voorwerpen die straks nodig zijn voor de tempeldienst. Een nieuwe ark van het verbond bouwen is niet nodig, want het is zou al bekend zijn waar deze is verborgen.Het is dinsdag Tesja be Av, de negende dag van de maand Av. Religieuze Joden herdenken vandaag de verwoesting van de eerste tempel in 586 voor Chr., die van de tweede tempel in 70 na Chr. en andere rampen. De dag, die gisteravond met zonsondergang begon en tot vanavond duurt, werd voorafgegaan door een rouwperiode van drie weken waarin vele Joden geen muziek spelen, huwelijken sluiten of nieuwe kleding dragen, en zich zelfs niet scheren.
Vissen zonder water
„Het rouwen is om ons eraan te herinneren dat we eigenlijk vissen zijn zonder water”, zegt Richman. Hij vertelt dat van de 613 geboden die Joden moeten houden, er 202 te maken hebben met de tempel. „We hebben geen gebod gekregen om deze te annuleren. Daarom is de tempel iets waar we onze aspiraties in de toekomst op moeten richten.”
Wil hij ook terug naar de offerdienst? „Tot de ontsteltenis van vele Joden hebben wij nooit een annuleringsgebod voor deze dingen ontvangen”, zegt hij. „Ja, wij worden verondersteld daarnaar terug te gaan.”
De heiligheid van de Tempelberg stijgt uit boven tijd en plaats, aldus Richman. Hij is ervan overtuigd dat God de plek al heiligde toen de geschiedenis begon. De tempel was niet alleen bestemd voor het Joodse volk. Jesaja zegt immers dat het een gebedshuis zal zijn voor alle mensen. De tempel is volgens hem het instrument dat de relatie tussen God en mensen herstelt. Met de tempel zullen mensen Hem op een veel diepere manier kunnen ervaren dan heden ten dage het geval is.
Al-Aqsa
Een probleem voor de voorstanders van herbouw van de tempel is echter dat op de Tempelberg de Rotskoepel en de al-Aqsamoskee staan. Moslims geloven dat Mohammed een nachtelijke reis naar de hemel maakte vanaf de al-Aqsa, zoals ze het hele terrein noemen. Jeruzalem werd de derde heilige stad van de islam, na Mekka en Medina.
De afgelopen jaren bleek herhaaldelijk hoe gevoelig de plek is. In 1996 braken zware rellen uit onder de Palestijnen toen Israël een tunnel opende aan de zuidzijde van de berg. In 2000 begonnen de Palestijnen de al-Aqsa-intifada nadat Ariel Sharon (toen Likudleider en later premier) de Tempelberg bezocht. De bewaking rond de berg is zwaar. Het Israëlische veiligheidsheidsestablishment is er zich van bewust dat een aanslag op de moskeeën het hele Midden-Oosten in lichterlaaie kan zetten.
Evangelische wereld
Richman heeft in de twintig jaar die hij nu voor het Tempelinstituut werkt de belangstelling voor „de centrale rol van de tempel voor de hele mensheid” en voor de herbouw zienderogen zien groeien. De charedim -ultraorthodoxe Joden- waren aanvankelijk zeer aarzelend, maar tegenwoordig spreken ze er openlijk over. De natuurlijke bondgenoten ziet hij in het religieuze nationalistische kamp, onder hen die „iets van verlossing zien in de staat Israël.”
Nergens echter is het enthousiasme zo groot als in de evangelische wereld. Dat is omdat zij geloven dat een bepaald apocalyptisch scenario moet worden vervuld. Op dit scenario gaat Richman verder niet in.
Van compromissen, zoals de constructie van een tempel boven de al-Aqsamoskee of een tempel naast de bestaande moskeeën, moet hij niets hebben. Hij kan zich niet voorstellen dat moslims en Joden dezelfde God aanbidden. Eveneens verwerpt hij het gebruik van geweld om de status-quo op het Tempelplein te veranderen.
Richman ziet veel in voorlichting. Zijn organisatie houdt zich bezig met onderzoek naar de tempel en met het verbreiden van informatie over het heiligdom door middel van publicaties, seminars en een museum in het Joodse kwartier van de Oude Stad. Daar kunnen bezoekers alvast de voorwerpen bewonderen die het instituut conform Bijbelse instructies heeft gemaakt. Deze kunnen, als het zo ver is, linea recta naar het heiligdom worden gebracht.
Ark des verbonds
De productie van voorwerpen is eigenlijk een fase van de herbouw en een geloofsverklaring. De stelling van vele orthodoxe Joden dat de herbouw van de Tempel zo’n grote taak is dat alleen de Messias er supervisie aan kan geven, verwerpt Richman. „God doet wonderen in de wereld, maar alleen als wij die zelf eerst doen. Als wij menselijke wezens doen wat we kunnen, onder de beperkingen van de toestand waarin we ons bevinden, dan is er altijd goddelijke hulp.”
Hij zegt, zich baserend op oude bronnen, dat de ark des verbonds zelf verborgen is op de Tempelberg. Koning Salomo voorzag volgens hem bij de bouw van de eerste tempel de destructie al en heeft meteen maar een kamer aan laten leggen waar de ark veilig in kon worden verborgen bij naderend onheil. De ark bleef op die plek verborgen in de tijd van de tweede tempel.
Sanhedrin
Veranderingen zijn nodig voordat de herbouw kan beginnen, aldus Richman. Israël zelf heeft niets minder dan een revolutie nodig op het gebied van onderwijs, familiewaarden en economie. Dat heeft alles te maken met het Sanhedrin, de hoogste rechtbank voor het Joodse volk die zich ook bezighoudt met hoe de samenleving functioneert. Naar de wereld toe moeten Joden het licht van de goddelijke tegenwoordigheid uitdragen. Richman: „Zoals de midrasj zegt: Als de naties slechts zouden begrijpen hoe hard zij de heilige tempel nodig hebben, dan zouden ze deze met burchten omringen om hem te beschermen.”