Volgens minister Hirsch Ballin (Justitie) zou de invoering van lekenrechtspraak een grote breuk betekenen met de rechtstraditie. Ook zou het strafprocesrecht ingrijpend moeten worden veranderd, wat grote financiële en organisatorische gevolgen heeft.Daarvoor bestaat op dit moment geen dwingende noodzaak, stelde de bewindsman woensdag in een brief aan de Tweede Kamer. Hij deelt daarmee de visie van hoogleraar strafrecht Theo de Roos, die de minister vorig jaar had geadviseerd over de mogelijke invoering van rechtspraak door leken.

De Roos concludeerde dat daartegen geen principiële bezwaren zijn, maar dat er wel aanzienlijke consequenties aan zijn verbonden. Bij lekenrechtspraak mogen mensen die niet tot de rechterlijke macht behoren, rechtspreken, bijvoorbeeld in een jury.

Toenmalig LPF-Tweede Kamerlid Eerdmans zette het onderwerp twee jaar geleden opnieuw op de agenda door een reeks voorstellen te doen die het vertrouwen in het rechtssysteem moesten herstellen. De LPF pleitte voor een burgerjury die in zaken van moord en doodslag de straf moet kunnen bepalen nadat beroeps- en lekenrechters iemand schuldig hadden bevonden.

Lekenrechtspraak zou in strafzaken leiden tot een geheel andere manier van behandelen, aldus Hirsch Ballin. De behandelduur van zaken zou daardoor toenemen. Dan zijn er ook meer rechters nodig, wat tot hogere kosten leidt.

Het is volgens de minister ook de vraag of invoering van lekenrechtspraak ertoe leidt dat mensen meer vertrouwen in de rechtspraak krijgen. Uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) bleek dinsdag dat 61 procent van de Nederlanders geneigd is de rechtspraak te vertrouwen. In Duitsland, waar wel lekenrechtspraak bestaat, is dat vertrouwen volgens Hirsch Ballin niet hoger.

Dat ontslaat de rechtspraak er echter niet van te streven naar een betere kwaliteit. Volgens de minister zijn daartoe al maatregelen genomen of komen die nog. Zo moet de bewijs- en strafmotivering beter en onderzoekt de rechtspraak mogelijkheden om opvattingen in de samenleving te betrekken bij de normering van de strafbepaling.