Minister: Veel mis bij verhoren in Irak
DEN HAAG - Bij de verhoren van Iraakse gevangenen in het najaar van 2003 is „van alles misgegaan”, zei minister Van Middelkoop woensdag bij het Kamerdebat over het rapport van de commissie-Van den Berg.
Veel meer kon hij niet over de kwestie kwijt omdat de zaak bij het openbaar ministerie ligt. De Kamer heeft woensdagmiddag ruim vijf uur met Van Middelkoop gedebatteerd over de omstreden verhoren van Iraakse gevangenen, zonder veel verder te komen dan ruim twee weken geleden. Toen presenteerde de commissie onder leiding van oud-SGP-Kamerlid Van den Berg haar rapport over de vermeende misstanden bij de ondervragingen. Van den Berg concludeerde dat Nederlandse militairen geen gevangenen hebben gemarteld.De commissie noemde de behandeling van een van de gevangenen wel „vernederend.” Verder kon de commissie niet uitsluiten dat er bij zijn verhoor een elektrodestok is gebruikt.
Van den Berg heeft zijn rapport opgestuurd naar het OM. Dat onderzoekt de zaak nu. Dat Van den Berg zijn rapport aan het OM heeft gegeven, betekent niet dat hij strafbare feiten vermoedt, aldus SGP’er Van der Staaij. Van Middelkoop voegde daaraan toe dat het OM niet automatisch tot strafvervolging zal overgaan.
De minister wilde woensdag niets zeggen over de eventuele strafbaarheid van het gedrag van de Nederlandse militairen in Irak. PVV-Kamerlid Brinkman memoreerde daarop dat de krijgsmacht geen tuchtrechtelijke maatregelen heeft genomen tegen de betrokken militairen. „Daarmee geeft defensie impliciet aan dat er geen zware fouten zijn gemaakt in Irak”, aldus Brinkman. „Dat is van belang voor het OM.” Van Middelkoop sluit echter niet uit dat er alsnog tuchtrechtelijke maatregelen worden genomen als justitie de zaak heeft onderzocht.
De bewindsman zei woensdag wel dat de elektrodestok die mogelijk is gebruikt bij een van de verhoren, niet in Irak had mogen zijn. Zo’n stok mag alleen worden gebruikt in Nederland, door speciaal opgeleide mariniers, in geval van oproer.
De Kamer komt nog op de verhorenkwestie terug als het OM de zaak heeft afgehandeld.