Betogers eisen meer democratie in Hongkong
HONGKONG (ANP) – Groepen betogers hebben de viering van tien jaar Chinese macht over Hongkong zaterdag aangegrepen om te pleiten voor meer democratie. Volgens media in de metropool kwam het tot opstootjes met de politie, maar het liep nergens echt uit de hand. In aanwezigheid van de Chinese president Hu Jintao staan de zeven miljoen Hongkongers dit weekeinde stil bij het einde aan 156 jaar Britse overheersing van Hongkong, tien jaar geleden.
Hu, voor het eerst als president in Hongkong, repte zaterdag met geen woord over democratie in Hongkong. Hij verscheen in een groen Mao–pak bij een militaire parade en hij schonk het zorgvuldig door Peking gekozen bestuur twee reuzenpanda’s, Le Le en Ying Ying. Hu vertrekt zondagmiddag, kort voordat betogers opnieuw de straten op willen gaan.Het regende pijpenstelen toen Groot–Brittannië op 30 juni 1997 om middernacht na 156 jaar overheersing de kroonkolonie Hongkong overdroeg aan de Chinezen. De welvarende kapitalistische metropool en het belangrijke financiële centrum kwam onder gezag van de alleenheersende communistische partij van moederland China en menigeen hield zijn hart vast.
Het noodweer was vast een symbolische voorbode van de ijzeren greep van de volksrepubliek die zou gaan komen, zo schreven critici destijds. Londen was weliswaar met China overeengekomen dat Hongkong zeker vijftig jaar lang het kapitalistische systeem en de vergaande autonomie mocht behouden, het stelsel van „een land–twee systemen" zou gedoemd zijn om te falen.
Vriend en vijand moeten na een decennium vaststellen dat er weliswaar sprake is van een nog altijd ongemakkelijke relatie tussen China en Hongkong, maar de ijzeren grip is er niet gekomen. Hongkong heeft nog steeds een eigen munteenheid, een eigen landencode voor telefoonverkeer en het Britse juridische systeem, compleet met rechters die pruiken dragen.
Duidelijk is echter ook dat het democratische gehalte, voor zover al aanwezig onder Britse heerschappij, van Hongkong deuken vertoont. Bestuurlijk heeft Peking de macht en de „minigrondwet" die Hongkong vergaande autonomie garandeert kan door Peking naar eigen inzicht worden geïnterpreteerd.
De grootste crisis met China was in 2003 toen – ongekend – honderdduizenden mensen de straat op gingen om te betogen tegen nieuwe veiligheidswetten die de burgerrechten te veel zouden aantasten. De betoging was ook een uiting van onvrede over het feit dat de Hongkongers niet hun eigen leider mogen kiezen, de zogenoemde Chief Executive. Dat is een zaak die Peking regelt en dat zal voorlopig zo blijven, zo heeft China al bij herhaling duidelijk gemaakt.
